فصل6: به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ مسئله مهمی که از نظر کارشناسان یکی از عوامل متروک شدن روستاها و تعطیلی اقتصاد کشاورزی است بحث محرومیت ارتباطاتی در روستاها است. این مسئله تا قبل از اینکه فناوری های ارتباطی مثل اینترنت و موبایل به روستاها نرفته بود و روستاها سنتی بود مشکلی نبود اما امروزه این خدمات ارتباطی برای هموطنان روستایی لاجرم به نیاز اساسی عصر ارتباطات مبدل شده است.
اجرای خدمات uso روستایی بر عهده کیست؟
خدمات USO، الزامی است که از سوی اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) و اتحادیه جهانی پست (UPU) بر عهده دولت‌ها گذاشته شده تا امکان استفاده از سرویس‌های پایه مخابراتی، فناوری اطلاعات و خدمات پستی برای تمامی مردم جامعه فراهم شود.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در قالب نظامنامه USO و در راستای بهبود شاخص‌های زندگی روستائیان و مردم مناطق کمتر توسعه یافته، ملزم است امکان استفاده از خدمات مخابراتی، پستی و فناوری اطلاعات را در این مناطق فراهم کند. در واقع این الزام باعث می‌شود تا دسترسی به خدمات مبتنی بر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تمامی مناطق کشور به ویژه روستاها و نواحی دور افتاده که ارائه خدمات به آنها صرفه اقتصادی کمتری دارد، تضمین شود. همچنین وزارت ارتباطات به عنوان متولی این قضیه باید از سایر ارگانهای مرتبط درباره اجرای USO مطالبه گری کند. به عنوان مثال یک نمونه آن صداوسیما است که موظف بود با دیجیتالی کردن شبکه های تلویزیونی دستگاه های گیرنده رایگان دیجیتال بین مناطق محروم توزیع کند.
محرومیت ارتباطاتی روستاییان؛ از فقدان تلفن خانگی تا تعطیلی دفاتر فناوری اطلاعات
اما امروزه متاسفانه شاهد هستیم سند uso آن طور که باید در مناطق محروم اجرایی نشده است و هنوز روستاییان از ابتدایی ترین خدمات ارتباطی محروم هستند. از جمله:
خطوط تلفن ثابت: شاید باور کردنش سخت باشد اما هنوز در بعضی مناطق هموطنان از داشتن خط تلفن خانگی محروم هستند. بر اساس آمار روستاهای دارای تلفن خانگی از 49 هزار و 240 در سال 96 به 46 هزار و 772 روستا در سال 97 کاهش یافته است. عمده توجیه شنیده شده از مسئولان مخابراتی درباره علت عدم توسعه خطوط ثابت در کشور، افزایش هزینه‌های جاری و کاهش درآمدهای این شرکت از محل تعرفه‌های ثابت بوده است اما علت اصلی این معضل را باید در خصوصی سازی غیر دقیق مخابرات جویا شد که در نتیجه آن قربانی شدن پروژه های عام المنفعه ای که برای بخش خصوصی سودآوری ندارد را در پی داشت.
آنتن دهی تلفن همراه: نبود آنتن دهی در برخی در اطراف برخی مراکز استانها و مناطق دور افتاده، امنیت و سلامت آنان را تحت شعاع قرار داده است به طوری که توانایی تماس با پلیس یا اورژانس در مواقع ضروری امکان پذیر نیست و بعضا برای ایجاد ارتباطات باید مسافت های طولانی را طی کنند. این مسئله از آنجا ناشی می شود که اولا؛ بعضا اپراتورها به علت نبودن سود و منفعت حاضر به نصب دکلهای آنتن دهی bts در برخی مناطق محروم نیستند و ثانیا؛ رومینگ بین اپراتورها به منظور پوشش ضعف آنتن دهی یک اپراتور با کمک تجهیزات اپراتور دیگر، به خوبی اجرا نمی شود.
دفاتر فناوری اطلاعات و پست بانک: دفاتر ICT روستایی به عنوان پنجره خدمات دولت با سرمایه 180 میلیارد تومانی از سال 83 در راستای توسعه روستایی و کاهش مهاجرت روستاییان با متولی گری وزارت ارتباطات و مجری گری شرکت مخابرات ایران ایجاد شدند اما امروزه این دفاتر به علت خصوصی مخابرات و کمرنگ شدن تولی گری وزارت ارتباطات روز به روز در حال بسته شدن روستاها است. از سوی دیگر پست بانک، بانک وابسته به وزارت ارتباطات که با اهداف بانکداری خرد و نیز پوشش خدمات پولی و بانکی مناطق محروم روستایی دایر شده است اما با این حال شاهد هستیم خیلی از روستاییان ازدسترسی به خدمات عابربانک با مشکلات زیادی مواجه هستند و مجبورند مسافت های زیادی را برای این منظور طی کنند.
نبود آنتن دهی و خطرات امنیتی و بهداشتی
در همین باره بیت‌الله عبداللهی نماینده اهر و هریس که در ماه های گذشته در جریان کارت زرد گرفتن جهرمی به او مهلت داده بود تا وضعیت محرومیت مخابراتی مناطق روستایی بهبود پیدا کند؛ در گفت و گو با تسنیم گفت: متاسفانه تاکنون مشکلات آنتن دهی روستاها در کشور وضعیت اسف باری دارد به عنوان نمونه در مناطق روستایی اهر و هریس روستاییان برای تامین امنیت و بهداشت خود با مشکل مواجه هستند و توانایی تماس با پلیس یا اورژانس در مواقع ضروری را ندارند و بعضا برای ایجاد ارتباطات باید مسافت های طولانی را طی کنند در حالی که ممکن است آن منطقه با مرکز استان نیم ساعت بیشتر فاصله نداشته باشد.
شانه خالی کردن مخابرات
وی ادامه داد: مشکلات ما محدود به موبایل نیست در تلفن ثابت نیز دچار مشکل هستیم و چندین روستا هستند که حتی تلفن ثابت هم ندارند. متاسفانه مخابرات هم با ادعای اینکه بخش خصوصی هست از توسعه خط تلفن ثابت شانه خالی می کند و یا اگر هم ترتیب اثر بدهد به کندی به روستاها رسیدگی میکند. وی افزود: به نظر ما مخابرات از امکانات خوبی برخوردار است اما ادعا می کنند سرمایه گذاری زیرساختها در حیطه وظایف آنها نیست بلکه در اختیارات دولت است.
عبداللهی درباره اینکه آیا در مجموعه های زیر نظر وزارت ارتباطات، پاسکاری به یکدیگر درمورد روستاها وجود دارد گفت: مخابرات شانه خالی می کند و مرکز ارتباطات و فناوری اطلاعات استان هم بعضا بحث نداشتن امکانات را مطرح می کنند.
وعده های جهرمی هنوز عملی نشده؛ امکان احضار دوباره به مجلس
رئیس فراکسیون اصلاح نظام اداری مجلس با بیان اینکه در مسئله زیرساخت اینترنت هم هنوز دچار مشکل هستیم گفت: اینترنت در روستاها نیست یا اگر هم هست بعضا روستاییان برای مودم قیمت های بالا باید پرداخت کنند که در توان آنها نیست. وی ادامه داد: البته باید خاطر نشان کرد بحث تحریم تجهیزات مخابراتی در قضیه محرومیت روستاها نیز مزیت علت شده است.رئیس فراکسیون اصلاح نظام اداری در مورد وضعیت امکانات پستی و پست بانک گفت: از سال 91 ساختمان پست اهر خراب شده است اما هنوز به علت عملکرد ضعیف پست این اداره پست اهر مشکلش مرتفع شود.
وی افزود: سابقا به وزیر جوان مهلت داده بودم؛ جدیدا هم با جهرمی صحبت کرده ام و ایشان گفته است که کارهایی انجام شده است اما متاسفانه بنده در عمل چیزی ندیده ام. وی در پایان خاطرنشان کرد: ما منتظر عملی شدن قولهای آقای جهرمی بابت مناطق محروم هستیم اما اگر مجلس ببیند که وعده های ایشان در حد حرف باقی مانده است احتمال دارد دوباره برای طرح سوال به مجلس فراخوانده شود.