فصل6: ازدواج از جمله ارکان مهم تحکیم خانواده است که سبب رشد و تکامل انسان می شود. در این میان ازدواج های سیاسیون جامعه همواره برای قشرهای مختلف مردم از جذابیت بالایی برخوردار است و واکنش های گوناگونی را به همراه دارد.

همسران روسای جمهوری ایران از الگوی دیگر کشورها در کسب جایگاه بانوی نخست پیروی نکرده اند اما همواره در کنار همسران خود آنان را در پیشبرد فعالیت ها یاری رسانده اند. آنان با وجود اینکه همسرانشان شناخته شده هستند و افکار عمومی به خوبی آنها را می شناسند اما تمایلی برای مطرح شدن در رسانه ها ندارند. همتایان آنها در عالم سیاست در بسیاری از کشورها به عنوان بانوی اول تلاش می کنند تا نقشی متفاوت داشته باشند و مستقل از جایگاه همسران خود به فعالیت های اجتماعی و سیاسی بپردازند اما در عرف سیاست ایران این بانوان چندان تمایلی برای کسب آن ندارند.

در این نوشتار بر آنیم تا به مناسبت یکم ذی الحجه سالروز ازدواج حضرت فاطمه (س) و حضرت علی(ع) مروری کوتاه بر چگونگی ازدواج و فعالیت های همسران روسای جمهوری ایران از ابتدای انقلاب تا کنون داشته باشیم.

عذرا حسینی همسر ابوالحسن بنی‌صدر نخستین رییس جمهوری ایران

عذرا حسینی با ابوالحسن بنی‌صدر به عنوان نخستین رئیس جمهوری ایران در ۱۳۴۰ خورشیدی ازدواج کرد. بنی‌صدر در کتاب ۲ جلدی درس تجربه که انعکاس ‌دهنده خاطرات او است درباره ازدواجش می‌گوید: درصدد ازدواج بودم که خواهرم به من گفت در همدان در همسایگی‌مان که خانواده همسر کنونی‌ام در آنجا اقامت داشتند و من هم با برادر ایشان با هم به مدرسه می‌رفتیم دختری است و... به رسم ایران خواستگاری شد و ترتیب عروسی و ازدواج داده شد. عقد در همدان صورت گرفت اما در تهران عروسی کردیم.

حاصل ازدواج ابوالحسن بنی‌صدر و عذرا حسینی ۲ دختر و یک پسر است. ابوالحسن بنی‌صدر در گفت و گویی درباره فعالیت‌های همسرش در مدت ۱۶ ماهی که او به عنوان رییس‌جمهوری ایران مشغول به کار بود، گفته است: همسر من در فعالیت سیاسی به شکل جداگانه و شخصی حضور نداشت و در حال حاضر هم فعالیت سیاسی ندارد.

عاتقه صدیقی همسر محمدعلی رجایی

عاتقه صدیقی و شهید محمدعلی رجایی در ۱۳۴۱ خورشیدی با هم ازدواج کردند که حاصل این پیوند ۲ دختر و یک پسر است. عاتقه صدیقی در مبارزات قبل از انقلاب به همراه شهید رجایی در فعالیت‌های سیاسی مخفی شرکت داشت. او در ۱۳۵۴ خورشیدی که محمدعلی رجایی، دبستان دخترانه رفاه را اداره می‌کرد، در امور فرهنگی مدرسه فعال بود و علوم دینی و قرآن تدریس می‌کرد.

او در خاطرات خود می گوید: ‌زمانی که کمیته استقبال از امام در مدرسه رفاه مستقر بود چون‌ ‌منزل ما نزدیک کمیته بود مرتب با شهید رجایی در تماس بودم و دستوراتی‌ ‌از ایشان می گرفتم و انجام می دادم. روزهای اول بعد از ورود امام بود که‌ شهید رجایی زنگ زد و گفت اینجا یک پیرزنی گم شده چون من کارم زیاد ‌است شما بیا و مشکل ایشان را حل کن. (کمیته استقبال از امام که در مدرسه‌ ‌رفاه مستقر بود در آن شرایط هم دانشگاه بود هم صداوسیما بود هم انبار ‌مهمات بود و هم کلانتری و...) من رفتم و چند دقیقه با این خانم صحبت‌ ‌کردم، دیدم این خانم یکی از آشناهای شهید رجایی را می شناسد. رفتم که از ‌شهید رجایی تلفن آن بنده خدا را بگیرم، یکدفعه دیدم وضع آنجا تغییر کرد و ‌یک حالت غیرعادی به خود گرفت. شهید رجایی گفت مثل اینکه امام‌ ‌تشریف آوردند. ما هم ذوق زده از اینکه امام را می بینیم یک گوشه ایستادیم. ‌ ‌امام وقتی وارد راهرو شدند چند پله که بالا آمدند همانجا روی زمین بدون‌ ‌فرش نشستند و چند دقیقه برای افراد حاضر در آنجا صحبت کردند و رفتند ‌به اتاقشان. چند چیز در آنجا اثر زیادی روی من گذاشت اول اینکه امام بدون‌ ‌اطلاع قبلی آمدند، دوم اینکه روی زمین بدون فرش نشستند. ‌
‌

او پس از شهادت رجایی در انتخابات میان ‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی که همزمان با سومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد با انتخاب مردم تهران به مجلس راه پیدا کند. او چهارمین نماینده زن در این مجلس بود و توانست در ۲ دوره بعد هم به عنوان منتخب مردم تهران به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کند. عاتقه صدیقی اکنون از اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی معلمان است.

منصوره خجسته باقرزاده همسر آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری

منصوره خجسته باقرزاده در ۱۳۲۶ خورشیدی در خانواده‌ای مذهبی، سنتی و بازاری متولد شد. پدرش حاج محمداسماعیل خجسته باقرزاده از کاسبان دین دار و با سواد مشهد بود.  اوایل پاییز ۱۳۴۳ خورشیدی آیت الله سیدعلی خامنه‌ای و خجسته ازدواج کردند. از این زمان، همدم، همسر و همراهی تازه که ۱۷ بهار بیشتر از عمرش نگذشته بود، پا به دنیای ‌آیت‌الله خامنه‌ای گذاشت که در همه فرودهای سرد و سخت زندگی سیاسی و شاید تک ‌فرازهای آن در آن روزگار، یاری غمخوار و دوستی مهربان بود.

خجسته باقرزاده در ۱۳۷۲ خورشیدی در گفت وگویی با مجله انگلیسی زبان محجوبه که از طرف بنیاد اندیشه اسلامی وابسته به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی منتشر می‌شود، به بیان خاطراتی از زندگی خود با آیت‌الله خامنه‌ای پرداخته است. باقرزاده در پاسخ به این پرسش که شما چگونه همسرتان را در مبارزاتشان یاری می‌کردید، می‌گوید: فکر می‌کنم بزرگترین نقش من حفظ جو آرامش خانه بود؛ طوری که ایشان بتوانند با خیال راحت به کارشان ادامه دهند. من سعی داشتم تا ایشان را از نگرانی در مورد خود و فرزندانم دور نگه دارم. البته من نیز در زمینه‌های مختلف نظیر پخش اعلامیه‌ها، حمل پیام‌ها، اختفای اسناد و نظیر آن فعالیت داشتم. ولی فکر می‌کنم اصلا قابل ذکر نیستند؛ در آخرین‌ ماه‌های مبارزه در رابطه با پیام‌های تلفنی امام خمینی (ره) از پاریس، من آنها را برای تکثیر و توزیع به مراکزی در مشهد و دیگر شهرها ارسال می‌نمودم و اخبار را از مشهد و دیگر شهرهای خراسان جمع‌آوری نموده و به پاریس مخابره می‌کردم.

عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی رفسنجانی

عفت مرعشی در ۱۳۱۴ خورشیدی در خانواده ای از نوادگان آیت‌الله سیدکاظم طباطبایی چشم به جهان گشود. او در ۱۳۳۷ خورشیدی با مهریه مقداری باغ پسته به همراه آب با اکبر هاشمی رفسنجانی ازدواج کرد. شاید بتوان او را از میان همسران روسای جمهوری پس از انقلاب، خبرسازترین و سیاسی‌ترین فرد در سال‌های اخیر دانست.

او در کتاب خاطراتش که با عنوان پا به پای سرو از طرف دفتر نشر معارف انقلاب منتشر شده است، خود را این گونه معرفی می‌کند: من، عفت مرعشی، همسر عالم مجاهد، روحانی وارسته، سیاستمدار نامی ایران زمین، تربیت‌یافته مکتب اهل بیت (ع)، انسان شریف و بزگوار حضرت آیت‌ الله آشیخ اکبرهاشمی رفسنجانی هستم. مردم عزیز مرا اغلب با دو حادثه و دو روایت می‌شناسند. اول حادثه ترور همسرم در سال ۱۳۵۸ خورشیدی که در نجات معجزه‌وار ایشان صاحب نقش بودم و دوم حوادث تلخ بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۸ خورشیدی و صحنه‌ رای دادن در حسینیه جماران که جملاتی از من در رسانه‌ها انتشار یافت و بهانه‌ای برای تخریب همسر و فرزندانم توسط تندروها شد.  

همراهی عفت مرعشی با همسرش در جریان مبارزه های پیش و پس از انقلاب به خوبی در خاطرات هاشمی رفسنجانی نمود دارد، ‌به طوری که او در کتاب خاطراتش بارها در جریان رخدادها و حوادث گوناگون به نقش و نام عفت مرعشی اشاره می‌کند. نخستین عکسی که از عفت مرعشی به صورت رسمی منتشر شده مربوط به ۱۳۶۰ خورشیدی است، زمانی که وی به همراه همسرش که در آن زمان ریاست مجلس را برعهده داشت به کره شمالی رفتند و با کیم ایل سونگ رهبر وقت کره شمالی و پدر بزرگ رهبر فعلی این کشور عکس یادگاری گرفتند.

سید محمد خاتمی و همسرش زهره صادقی

زهره صادقی همسر سیدمحمد خاتمی در ۱۳۲۹ خورشیدی در قم دیده به جهان گشود. مادرش خواهر امام موسی صدر و پدرش حجت‌الاسلام علی اکبر صادقی بود. زهره صادقی اگرچه در خانواده‌ای فرهنگی و سیاسی بزرگ شده اما هیچ وقت به صورت جدی وارد فعالیت‌های سیاسی نشده و ترجیح داده است بیشتر در کارهای اجتماعی و امور خیریه مشارکت داشته باشد.

زهره صادقی در زمان ریاست‌ جمهوری سید محمد خاتمی به اقتضای جایگاهی که داشت در برخی از سفرها همسرش را همراهی می‌کرد.

اعظم‌السادات فراحی همسر محمود احمدی نژاد

همسر محمود احمدی‌نژاد در ۱۳۳۷ خورشیدی در تهران متولد شد. او در دانشگاه علم و صنعت تحصیل کرد، دانشگاهی که زمینه‌ساز ازدواج او با رئیس دولت‌های نهم و دهم شد. آنها در خرداد ۱۳۵۹ خورشیدی با یکدیگر ازدواج کردند. اعظم فراحی هم مانند دیگر همتایان سابق و اسبق خود تعامل چندانی با رسانه‌ها نداشت، گرچه در هشت سال دولت های نهم و دهم در بسیاری از سفرهای داخلی و خارجی همراه با همسرش حضور داشت و در جریان سفرهای استانی از برخی از موسسات خیریه و بهزیستی نیز بازدید می‌کرد.

او در جریان حملات رژیم صهیونیستی به غزه در ۱۳۸۷ خورشیدی نامه‌ای به سوزان مبارک همسر حسنی مبارک در ارتباط با اهمیت رفع حصر غزه، تلاش در راستای کمک به مردم فلسطین و بازکردن گذرگاه رفح جهت جلوگیری از وقوع یک فاجعه‌ انسانی نوشت. نامه‌ای که در سایت ریاست جمهوری منتشر شد. اعظم‌سادات فراحی در آذر ۱۳۸۸ خورشیدی در اجلاس همسران سران جنبش عدم تعهد که در ایتالیا با موضوع  امنیت غذایی و نقش زنان در تلاش جهانی برای مقابله با گرسنگی برگزار شده بودف شرکت و سخنرانی کرد.

وی در جریان این سفر با همسران روسای جمهوری برخی کشورهای شرکت‌کننده در این اجلاس از جمله همسران روسای جمهور سنگال، عراق، پاکستان و... نیز دیدار داشت. او در شانزدهمین اجلاس سران جنبش غیر متعهدها هم که در تابستان ۱۳۹۱خورشیدی در تهران برگزار شد، میزبان همسران برخی از مقامات شرکت‌کننده در این اجلاس بود. اعظم فراحی در ۱۳۹۱ خورشیدی به همراه مرضیه دستجردی وزیر بهداشت اسبق از طرف  خبرگزاری وفا خبرگزاری رسمی فلسطین به عنوان یکی از ۱۰ زن خبرساز کشور در ۱۳۹۰ خورشیدی معرفی شد. در پایان عمر دولت دهم نیز احمدی ‌نژاد به نمایندگی از دیگر اعضای هیات دولت لوح تقدیری را به پاس تلاش‌ها و حمایت‌های فراحی از دولت و رئیس‌جمهوری به وی اهدا کرد.

صاحبه روحانی همسر حسن روحانی

صاحبه روحانی ۱۴ سالش بود که در ۱۳۴۷ خورشیدی به عقد حسن روحانی پسرخاله‌ ۲۰ ساله‌ خویش درآمد. مراسم ازدواج آنها در شهریور ۱۳۴۸ خورشیدی در یک فضای سنتی و مذهبی برگزار کردند. در طول این سال‌ها بیشتر در قالب یک بانوی خانه‌دار نقش ایفا کرده است. اطلاعات چندانی از خانم صاحبه روحانی و فرزندانش در فضای مجازی منتشر نشده است،  به طوری که در برخی از گزارش‌های خبری درباره خانواده‌ حسن روحانی در دوران انتخاب نیز به این موضوع اشاره شده است. او به اقتضای همسر رئیس‌جمهوری بودن در برخی مراسم رسمی حضور پیدا می‌کند. آخرین خبری که درباره صاحبه روحانی در رسانه‌ها منتشر شده، مربوط به عیادت وی از آیت‌الله مهدوی کنی رئیس مجلس خبرگان در بیمارستان بهمن بوده است.

 

همچنین همواره ازدواج و چگونگی آشنایی دیگر مسئولان و سیاستمداران نظام جمهوری اسلامی با یکدیگر همواره از خبرهای جذاب دنیای سیاست بوده و در نوع خود جالب توجه است.   در ادامه به مرور برخی از آنها می پردازیم.

علی لاریجانی و ازدواج با دختر شهید مطهری

علی لاریجانی در ۲۰ سالگی با دختر شهید مرتضی مطهری به نام فریده که ۱۵ سال داشت ازدواج کرد. علی لاریجانی اکنون به عنوان رئیس مجلس شناخته می شود و یک دهه رئیس سازمان صدا و سیما و پیش از آن وزیر ارشاد اسلامی و پس از آن دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. فریده مطهری همسر وی درباره ازدواجشان می گوید ارتباط میان پدرم و همسرم مرید و مرادی بود. به قول پدرم ایشان جوان ۲۰ ساله ای هستند که چونان پیران پختگی لازم را در عرصه سیاست و علم به دست آورده بودند. از همان اوایل زندگی مشترک باتوجه به تلاش و فعالیت همسرم دریافتم که حضور من در منزل کمک بسیار بزرگی در جهت اداره زندگی است.

ازدواج قاضی القضات با دختر آیت‌الله وحید خراسانی

وصلت آیت الله صادق آملی لاریجانی با دختر یکی از مراجع از دیگر ازدواج هایی است که بر اساس سنت پیامبر (ص) و بر پایه ساده زیستی بنا شد.  تنها نام یک فرزند ایشان بنام زهرا رسانه ای شده است و اطلاعاتی از همسر و دیگر فرزندان او  وجود ندارد  آیت‌الله صادق لاریجانی سال ها عهده دار ریاست قوه قضائیه بود و اکنون ریاست تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد. او همواره ارتباط بسیار خوب و نزدیکی با پدر زن خود داشته است.

آیت الله هاشمی شاهرودی و ازدواج با نوه آیت الله سید محمود حسینی

همسر آیت الله هاشمی شاهرودی دختر آیت الله سیدعلی شاهرودی و نوه مرجع بزرگ شیعه آیت اللَّه سیدمحمود حسینی شاهرودی است. وی در مراحل مختلف زندگی مبارزاتی و دینی آیت اللَّه هاشمی شاهرودی شریک فداکار او بوده و حاصل زندگی مشترک ایشان ١٢ فرزند است  که سه تن از آنها در امورات دفتر آیت الله شاهرودی مشغول به فعالیت هستند. آیت الله هاشمی شاهرودی در عراق ازدواج کرد و در زمره‌ روحانیون سنتی بود.

ازدواج سیدمحمدخاتمی و خواهرزاده امام موسی صدر

پیوند خانواده‌ خاتمی با زهره صادقی خواهر زاده امام موسی صدر باعث که او با نام داماد لبنان شناخته شود. او در خانواده ای فرهنگی و سیاسی تربیت و رشد کرد و با وجود اینکه همسر رییس جمهویر نیز بود اما  هیچگاه به طوری رسمی و جدی وارد فعالیت های سیاسی نشد.  تأسیس موسسه خیریه به آفرین فردا با همکاری برخی از همسران اعضای دولت وقت از جمله اموری بود که صادقی در تشکیل آن سهیم و اکنون یکی از مدیران موسسه این خیریه به شمار می رود. از جمله مهم ترین فعالیت هایی که زهره صادقی در آن شرکت داشت می توان به حضور سیاسی او در جریان حملات رژیم صهیونیستی به نواره غزه اشاره کرد که در نامه ای به همسر امیر وقت قطر خواستار فراخوان دولت‌ها و ملت‌ها برای حمایت از مردم فلسطین شد.

ازدواج دختران آیت الله هاشمی رفسنجانی با پسران آیت الله لاهوتی

ازدواج فائزه و فاطمه ۲ دختر آیت الله هاشمی رفسنجانی با پسران آیت‌الله لاهوتی از دیگر ازدواج های دوران انقلاب اسلامی به شمار می رفت. هاشمی رفسنجانی و حسن لاهوتی هر ۲ از مبارزان سیاسی با رژیم پهلوی بودند و همین سوابق و مناسبات سبب شد که فرزندان آنها با هم ازدواج کنند. فائزه هاشمی در ۱۶ سالگی همسر حمید لاهوتی شد که حاصل آن پسری به نام حسن و دختری به نام موناست. فائزه هاشمی در ۱۳۷۵ خورشیدی نماینده دوم مردم تهران در مجلس شورای اسلامی شد و به عضویت حزب کارگزاران سازندگی درآمد و همواره به عنوان نماد گرایش لیبرالی پدرش شناخته شد و فاطمه هاشمی نیز به عضویت حزب اعتدال و توسعه درآمد که گرایشی میانه‌ رو در میان محافظه‌کاران ایران را نمایندگی می‌کند. فاطمه هاشمی نیز با سعید لاهوتی دندانپزشک ازدواج کرد. فاطمه هاشمی  فعالیت خود را در ۱۳۷۳ خورشیدی در بنیاد بیماری‌های خاص آغاز کرد. همچنین او ریاست فدراسیون ورزشی بیماران خاصی و ورزش های همگانی را در ۱۳۸۴ خورشیدی بر عهده گرفت.

سید محمدرضا خاتمی و ازدواج با نوه امام خمینی(ره)

سیدمحمدرضا خاتمی در نیمه دهه ۶۰ خورشیدی با زهرا اشراقی نوه امام خمینی ازدواج کرد. زهرا در میان نوه‌های امام راحل شاید یکی از پر سر و صدا ترین آنهاست. حاصل ازدواج او با محمدرضا خاتمی ۲ فرزند به نام های فاطمه و علیرضاست. زهرا اشراقی در عین حال دختر آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی داماد امام خمینی(ره) است که در سال‌های تبعید امام راحل دفتر ایشان را هم اداره می‌کرد و به هنگام نزاع سران حزب جمهوری اسلامی با ابوالحسن بنی‌صدر نخستین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از طرف امام خمینی(ره) به عضویت هیات حکمیت برای حل اختلاف درآمد. آیت‌ الله اشراقی روحانی سنت‌گرا و در عین حال آزادیخواهی شناخته می‌شد که نسبت به گرایش‌های حاکم عصر خود از استقلال رای و نظر برخوردار بود.

وصلت خانواده مقام معظم رهبری با خانواده حداد عادل

ازدواج حجت الاسلام مجتبی خامنه ای فرزند آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری با دختر غلامعلی حدادعادل از مشهورترین ازدواج ها به شمار می رود. دیگر فرزندان رهبر انقلاب نیز با خانواده‌های مذهبی و سیاسی دارای گرایش‌های دیگر ازدواج کرده‌اند. مسعود خامنه‌ای با دختر آیت‌الله خرازی از مدرسان حوزه علمیه قم ازدواج کرده است. مصطفی خامنه‌ای دیگر فرزند رهبر معظم انقلاب نیز با دختر آیت‌الله خوشوقت از روحانیان تهران ازدواج کرده و همچنین دختر دیگر مقام معظم رهبری با فرزند حجت‌الاسلام محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبر انقلاب اسلامی ازدواج کرده است. با مروری بر ازدواج‌های فرزندان مقام معظم رهبری می‌توان گفت که هیچ یک از این ازدواج‌ها نمی‌تواند واجد معنای جناحی یا سیاسی خاصی باشد بلکه همگی آنها در محدوده خانواده‌های مذهبی و سیاسی انقلاب اسلامی رخ داده است.

ازدواج حسن خمینی با دختر آیت‌الله موسوی بجنوردی

حسن خمینی نوه ارشد امام خمینی(ره) با ندا موسوی بجنوردی دختر آیت الله سید محمد موسوی بجنوردی عضو سابق شورای عالی قضائی و عضو ارشد مجمع روحانیان مبارز ازدواج کرد که حاصل این ازدواج فرزندانی با نام های احمد، نرگس، فرشته و محمدهادی است. حسن خمینی اکنون تولیت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی و تدریس در حوزه علمیه را بر عهده دارد و در امر تحقیق و پژوهش بسیار فعال است.

آیت الله موسوی بجنوردی در یکی از گفت وگوهای خود با رسانه ای درباره چگونگی ازدواجش می گوید: هشت ماه پس از فوت حاج احمد آقا خانم دکتر فاطمه طباطبایی (والده مکرم حاج سید حسن آقا) و برادرشان دکتر صادق طباطبایی به منزل ما و به کتابخانه‌ام آمدند و خانم طباطبایی گفت: حاج احمد آقا قبل از فوت به من گفت خیلی مایلم دختر آقای بجنوردی را برای حسن آقا بگیرم. ما هم الان آمده‌ایم برای خواستگاری.  من گفتم از جانب خودم مخالفتی ندارم اما از آن افرادی هستم که دختر باید جواب آخر را بدهد. قرار شد حسن آقا شب بعد که برای درس می‌آید زودتر بیاید تا با دخترم جلسه بگذارند که ببیند با هم جور هستند یا نه. من او را به اتاق بردم و خودم بیرون رفتم. وقتی برگشت خیس عرق بود و گفت تا حالا با دختر نامحرم این‌جور صحبت نکرده بودم. گفتم چه شد؟ گفت ما با هم کنار آمدیم. بعد از دخترم هم پرسیدم و گفت بله، عقاید ما با هم یکی است.  یکی دو روز پس از سالگرد فوت احمد آقا در حرم امام، عقد را من و مرحوم آیت الله سلطانی خواندیم. فرماندهان سپاه و خیلی از مسئولان بودند. افرادی از جمله محسن رضایی چون جای احمد آقا خالی بود، گریه می‌کردند. بعد از دو سه روز هم بدون تشریفات و مراسم عروسی دخترم ازدواج کرد.

سید یاسر خمینی و ازدواج با دختر سید محمد صدر

سید یاسر خمینی فرزند میانی از سه پسر سید احمد خمینی و نوه سید روح‌الله خمینی محسوب می شود که با دختر سید محمد صدر فرزند نامزد ائتلاف اصلاح‌طلبان برای مجلس هشتم و معاون کمال خرازی وزیر امور خارجه دولت اصلاحات ازدواج کرده‌ است. یاسر خمینی فرزند دوم سید احمد خمینی همراه همسر و ۲ فرزند خود به نام های روح الله و فاطمه در قم ساکن است و در آنجا به امور حوزوی مشغول است.   

ازدواج نوه دختری امام خمینی(ره) با پسر محسن رضایی

حاصل ازدواج زهرا مصطفوی دختر امام خمینی (ره) که با محمود بروجردی ۲ فرزند به نام‌های لیلی و مسیح است که لیلی با یکی از فرزندان آیت الله طباطبایی ازدواج کرده است و او نیز ۲ دختر دارد که یکی از آنها با پسر محسن رضایی ازدواج کرده است. مسیح بروجردی دیگر فرزند زهرا مصطفوی نیز اکنون در قم ساکن و از مدرسان خوشنام حوزه به شمار می‌رود.        

ازدواج نعیمه اشراقی نوه امام خمینی(ره) با پسر آیت‌الله طاهری

نعیمه اشراقی سومین فرزند شهاب الدین اشراقی داماد امام راحل و صدیقه خمینی هفتمین نوه امام خمینی(ره) با سید محمدحسن طاهری پسر آیت الله طاهری اصفهانی امام جمعه سابق اصفهان ازدواج کرده و صاحب ۲ فرزندبه نام حسین و نعیماست. نعمیه اکنون معاون مدیر عامل و عضو هیأت مدیره شرکت مهندسی نفت کیش است.  

ازدواج صدیقه خمینی دختر امام خمینی(ره) با آیت الله شهاب الدین اشراقی

ازدواج صدیقه خمینی فرزند سوم امام راحل با آیت الله شهاب الدین اشراقی که در نخستین روزهای انقلاب از همراهان صدیق امام خمینی(ره) محسوب می‌شد، اشاره کرد.

ازدواج ناطق نوری و عباس آخوندی با دختران حجت‌الاسلام رسولی محلاتی‌

حجت‌الاسلام رسولی محلاتی دختران خود را به عقد حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری رئیس مجلس چهارم و پنجم و عباس آخوندی وزیر اسبق مسکن درآورده است. ناطق نوری دارای هشت فرزند است که ۲ پسر به نام‌های مصطفی و مجتبی مشهورترین آنها هستند.

سخن آخر

در پایان باید گفت که بررسی پدیده ازدواج در ایران با مد نظر قرار دادن چگونگی ازدواج در طبقات مختلف جامعه از جمله در میان سیاسیون صرف نظر از نوع و گرایش سیاسی آنها از جذابیت خاصی برخوردار است. شاید بتوان گفت که دلیل و انگیزه اصلی وقوع برخی ازدواج های سیاسی قرار گرفتن در شرایط محیط سیاسی و برخی روابط خانوادگی است که در میان سیاسیون به کرات دیده می شود.