فصل6: حسن روحانی روز‌های بسیار سختی را می‌گذراند. قریب یک سال است که با خروج آمریکا از برجام و شروع تحریم‌ها که باعث افزایش سه برابری دلار و کاهش ارزش ریال شده، عرصه بر شیخ دیپلمات بسیار تنگ شده است.
این مسائل موجب شده قدرت خرید مردم بسیار کاهش یافته و از آن طرف گرانی‌ها نیز بیداد کند، در چنین شرایطی برخی از ناظران سیاسی معتقدند با توجه به عدم کارایی دولت روحانی در شرایط تخاصم و تنش با آمریکا، وی باید استعفا دهد و یک دولت با توجه به شرایطی مقاومتی که کشور در حال حاضر در آن قرار دارد، روی کار آید.
حال با توجه به این مسائل برخی پیش بینی می‌کنند، ایران به طور گام به گام از برجام خارج خواهد شد و هیچ چشم اندازی نیز برای مذاکره مجدد وجود نخواهد داشت. در چنین شرایطی در مورد اینکه استراتژی حسن روحانی در دو سال پیش رو چه باید باشد، دو نظر متفاوت از هم وجود دارد؛ که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
کدام گزینه؛ ادامه برجام یا استعفای روحانی و حضور دولت نظامی؟
عبدالله ناصری کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه اگر اصلاح طلبان به سال ۹۲ بازگردند، بازهم آقای روحانی تنها گزینه موجود است، اظهار داشت: اما نکته مهم این است که شاید خود رئیس جمهوری اگر دوباره به ابتدای انتخاب خود بازگردد، در نحوه چینش کابینه و همین طور نوع رفتار با ارکان حاکمیت تجدید نظر خواهد کرد.
وی افزود: اما علیرغم وجود ناهماهنگی‌هایی که در دولت وجود دارد و ناکامی در عمل به وعده‌ها، باید به این واقعیت اشاره کرد، در مورد اختیارات قوه مجریه با انتظاراتی که از آن وجود دارد به هیچ عنوان همخوانی و توازن وجود ندارد.
ناصری ادامه داد: طی دوسال گذشته جامعه انتظارات بسیار بالایی از رئیس جمهور داشت، اما باید این واقعیت را قبول کرد که اختیارات روحانی در بسیاری از حوزه‌ها کم است.
این فعال سیاسی اصلاح طلب با تاکید بر اینکه باید انتظارات از دولت با اختیارات آن برابر باشد، گفت: با توجه به همه کاستی‌هایی که در عملکرد دولت وجود دارد، اما باید این واقعبت را پذیرفت چه در سال ۹۲ و چه ۹۶ آقای روحانی تنها گزینه موجود بود.
روحانی باید چه راهی در پیش بگیرد؟
وی در پاسخ به این پرسش که رئیس جمهور در دوسال باقیمانده خود تا سال ۱۴۰۰ باید چه رویه‌ای در پیش گیرد، گفت: دوسال پایانی ریاست جمهوری آقای روحانی باید همانند دوسال آغازین آن که صرف به نتیجه رسیدن برجام و مذاکرات هسته‌ای گذشت، طی شود، به بیان دیگر رئیس جمهوری باید دو کار را در این مدت باقی مانده پیگیری کند.
ناصری افزود: اول اینکه برجام را با توجه به منافع ایران حفط کند، دوم نیز زمینه را با توجه با شرایط موجود برای مذاکرات مستقیم با دولت آمریکا فراهم سازد، این یک واقعیت است که تمام نا به سامانی‌های موجود در صحنه اقتصاد ایران مرتبط با مناقشاتی است که کشورمان در صحنه مناسبات بین المللی با آن روبرو است.
این کارشناس مسائل سیاسی خاطر نشان ساخت: این مشکلاتی که در عرصه روابط خارجی با آن روبرو هستیم، بخصوص مشکلاتی که با آمریکا وجود دارد، باید در دو سال پیش رو مورد حل و فصل قرار بگیرد.
وی گفت: اگر چنین موضوعی رنگ واقعیت به خود بگیرد، جمهوری اسلامی وارد فاز تازه‌ای از حیات خود خواهد شد و بسیاری از معادلات چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین الملل تغییر خواهد کرد.
تنها برجام طرفداران روحانی را راضی کرد
همچنین ناصر ایمانی کارشناس مسائل سیاسی نیز با اشاره به اینکه آن چیزی که در چهار سال اول ریاست جمهوری روحانی، طرفداران وی را راضی کرد، مسئله برجام بود، اظهار داشت: اگر برجام را از دور اول روحانی فاکتور بگیرید، به اذعان متخصصان وی در دو حوزه سیاسی داخلی و اقتصادی نتوانست عملکردی خوبی از خود برجای بگذارد.
وی افرود: اگر برجام نبود، هیچ کدام از طرفداران روحانی در دور دوم به وی رای نمی‌دادند، از طرفی روحانی به غیر از برجام، نتوانست عملکردی منحصر به فردی از خود برجای بگذارد.
گزینه‌ای به غیر از مقاومت برای روحانی وجود ندارد
این فعال سیاسی اصولگرا در مورد دوسال پایانی دولت دوازدهم و اینکه رئیس جمهوری چه راهکاری را می‌تواند با توجه به شرایط موجود پیگیری کند، گفت: تصور بنده این است که خیلی راهکار خاصی برای آقای روحانی باقی نمانده، که در این دو سال بخواهد آن را انجام دهد.
ایمانی اضافه کرد: اساسا آن راهی که رئیس جمهور در ابتدای امضای برجام پیش گرفت و حیات خود را به اجرای برجام گره زد، از اساس غلط بود، به بیان دیگر اگر آمریکا از برجام خارج نمی‌شد، نیز گزینه‌های زیادی پیش روی دولت وجود نداشت.
این کارشناس سیاسی خاطر نشان ساخت: چاره‌ای جزء مقاومت و تکیه بر اقتصاد داخلی برای رونق تولید و شکوفایی اقتصادی در شرایط فعلی وجود ندارد و راهی به غیر از این باقی نمانده است.
وی در پاسخ به اینکه آیا استعفای رئیس جمهور در شرایط فعلی تغییری در اوضاع می‌دهد نیز گفت: استعفای روحانی از لحاظ سیاسی برای او بشدت پر هزینه خواهد بود و این اقدام برای وجه وی به هیچ عنوان خوب نخواهد بود.
ایمانی با تاکید بر اینکه دولت در موضوع برجام مسیر را اشتباه رفت و تمام تخم مرغ‌های خود را در سبد برجام چید، گفت: مذاکره در مورد برجام و امضای آن کار بسیار خوبی بود، اما در داخل دولت در رابطه با آن مسیر غلطی را در پیش گرفت، اوباما که خود برجام را شکل داد، از اولین روز اجرا تا روزی که برود چه میزان به تعهداتش پایبند بود؟
این کارشناس سیاسی اصولگرا در مورد اینکه اگر در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا یک دولت دموکرات بر سر کار آید و به برجام برگردد، تا چه میزان به گفتگوی مستقیم با آمریکا می‌توان خوشبین بود، گفت: اینکه دموکرات‌ها چه میزان بر تعهدات خود پایند باشند، در دوره اوباما این موضوع مشخص شد، ممکن است فشار تحریمی کم شود، اما اینکه تغییر در رفتار آمریکا در قبال ایران صورت گیرد، پاسخ بنده منفی است.
وی با با اشاره به اینکه برجام هیچ گونه دستاورد ملموس اقتصادی برای کشور به همراه نداشت، تاکید کرد: نوع نگاه دولت روحانی به مسئله برجام و تبعات ناشی از آن از روز اول اشتباه بود، تنها راهکار موجود این است که بر روی اقتصاد داخلی کار کنیم تا نیار خود به خارج را روز به روز کاهش دهیم.