اختصاصی فصل6:
محمدجواد ظریف شامگاه ششم دی ماه در صفحه اینستاگرام خود با انتشار یک پست با مضمون سپاسگزاری از بزرگواری مردم عزیز و دلاور ایران و مسئولین محترم در۶۷ماه گذشته و پوزش از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستیها و کوتاهیها در دوران خدمت، از مقام وزارت امور خارجه خود استعفا داد.
این دیپلمات کارآزموده در حالی از سمت خود استعفا داد که چند روز قبل در جمع اساتید و دانشجویان حوزه روابط بینالملل دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به برخی از مسائل روز کشور واکنش نشان داد و تاکید کرد که باید همگی تلاش کنیم تا فشارها بر مردم کاهش پیدا کند.
در آن سخنرانی ظریف تصریح کرد: نگوییم مردم ۴۰ سال مقاومت کردهاند، باز هم مقاومت میکنند. پس ما چه کارهایم؟
مجلسی ها دست به کار شدند
عضو فراکسیون امید در نشست علنی صبح امروز(سه شنبه) مجلس شورای اسلامی در تذکری آیین نامه ای، گفت: پس از استعفای وزیر امور خارجه کشورمان، تمام شبکه های بین المللی و رسانه ای روی آن متمرکز شدند و در این شرایط نباید به گونه ای تلقی شود که مجلس شورای اسلامی نسبت به این قضیه بی تفاوت است.
فرج الله رجبی خطاب به رئیس جمهور خاطرنشان کرد: آقای ظریف برند سیاست خارجی کشور است و توقع ما این است که رئیس جمهور از ظریف به عنوان یک چهره زحمتکش ملی و قهرمان حمایت کند چرا که اکثریت نمایندگان مجلس پای این مسئله خواهند ماند و حتما بی تفاوت نیستیم.
وی با بیان اینکه با این تذکر خواستم مردم بدانند اکثریت نمایندگان مجلس نسبت به این مسئله حتما واکنش خواهند داشت، افزود: رئیس جمهور بداند که توقع ما این است که قدر زحمات این چهره ارزشمند خدمتگزار دیپلماسی که رهبر معظم انقلاب نیز از وی تقدیر کرده اند، باید دانسته شود.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در حاشیه جلسه علنی نوبت صبح سهشنبه 7 اسفند در جمع خبرنگاران از نامه جمعی از نمایندگان مجلس به رئیسجمهور، برای حمایت از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه خبر داد.
علی نجفی خوشرودی گفت: نمایندگان در این نامه خواهان جلوگیری از استعفای ظریف و ماندن وی در این مسئولیت هستند.
نماینده شهرستان بابل در مجلس افزود:این نامه برای این است که آقای ظریف در وزارت خارجه بماند.
نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست در تذکری با استناد به ماده 24 آیین نامه داخلی اظهار داشت: شأن و جایگاه مجلس ایجاب می کند که بررسی استعفای وزرایی که از مجلس رأی اعتماد گرفته اند را انجام دهد.
هادی قوامی گفت: وزرا به راحتی استعفا می دهند و می روند و آسیب آن متوجه جایگاه مجلس است
یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در توییتی نوشت: ظریف، دومی ندارد. جانشین او یا با کرنش مدیریتی خسارت ساز خواهد شد یا به نام انقلابیگری دستاوردهای زیادی را بر باد خواهد داد.
علیرضا رحیمی در توییتش تاکید کرد:اگر استعفای ظریف جدی و قطعی باشد ثابت میکند خنجر مخالفان داخلی اثرگذار بوده است.
همچنین مصطفی کواکبیان، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، نیز در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم اعلام کرد که 150 تن از نمایندگان مجلس نامه حمایت از ظریف را امضا کردند.
مدعیان دلواپسی و تمجید رهبری از دستگاه دیپلماسی
اما نکته ای که بسیار خبرساز شده و حاشیه های بسیاری نیز برای دولت و به ویژه حسن روحانی ایجاد نموده، عدم حضور ظریف در دیدارهای امروز سفر ناگهانی بشار اسد به تهران با رئیسجمهوری و مقام معظم رهبری بود. چرا که در هیچ یک از تصاویر منتشرشده از دیدار اسد با رهبر انقلاب و رئیسجمهوری در سایتهای ریاست جمهوری و پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری، تصویری از محمدجواد ظریف به چشم نمیخورد.
در این میان عدهای از افراد فرصت طلب و حاشیه ساز با اشاره به عدم حضور ظریف در دیدار بشار اسد با مقام معظم رهبری و حضور سردار سلیمانی در این جلسه، به نوعی تلاش کردند که این دو شخصیت ملی را در برابر هم قرار دهند و به نوعی نگرشهای این دو فرد در ارتباط با مسائل منطقه را در تضاد با یکدیگر عنوان کنند. این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها بر تدین،وطن دوستی،تجربه و مدیریت ظریف مهر تایید زدند. از جمله اینکه در دیدار وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگیهای ایران در خارج از کشور که دهم آبان سال 94برگزار شد،ایشان بیان داشتند: آقای دکتر ظریف و همکارانشان آزمون خوبی از سر گذراندند زیرا احساس قدرت و نشستن در مقابل ۶ قدرت جهانی، دفاع از اهداف و تثبیت حضور و وجود خود به طرفهای مقابل، از جمله نقاط قوت مذاکره کنندگان کشورمان در مذاکرات هستهای بود.
رهبر معظم انقلاب در همین دیدار پیرامون شخصیت وزیر خارجه کشورمان نیز اظهار داشتند: تدین، مهمترین نقطهی قوت آقای ظریف است و نباید مأموری را که مشغول یک کار و مسئول یک فرایندی است مورد تضعیف یا توهین یا بعضی از تعبیراتی که گاهی شنیده میشود - که اینها سازشکارند و مانند اینها - قرار داد.
در ماههای اخیر فشارهای متعددی بر محمدجواد ظریف وارد شده است و معدودی از منتقدان وی برخی از عبارات اهانتآمیز را علیه وی به کار بردهاند و او را متهم به خیانت به ملت ایران کردهاند.
جالب اینکه حمید رسایی یکی از منتقدان اصلی ظریف در واکنش به استعفای وزیر خارجه نوشت: باید ظریف از سوی قوه قضائیه ممنوع الخروج شود تا پاسخگوی عملکرد خود در مدتی که مسئولیت وزارت امور خارجه را برعهده داشته، باشد.
پست ظریف دنیا را تکان داد؛رسانه ملی خم به آبرو نیاورد
اندکی پس از انتشار پست خذاحافظی محد جواد ظریف در شبکه های اجتماعی، رسانه های بزرگ جهان فوری این استعفا را انعکاس دادند و به بیان تحلیل پیرامون آن پرداختند.
در خارج از مرزها، وزیر امور خارجه آمریکا هم به خبر استعفای ظریف واکنش نشان داد.مایک پامپئو در صفحه توییتر خود با تأکید بر این که سیاست واشنگتن در قبال ایران تغییر نیافته است، نوشت که از استعفای ظریف مطلع شده و خواهد دید که این استعفا پذیرفته میشود یا خیر؟
خبرگزاری رویترز نوشت: ظریف استعفا داد. او نقشی مهم در توافق هسته ای داشت، اما با خروج آمریکا از این توافق از سوی مخالفان مورد حمله قرار گرفت.
هم چنین این خبرگزاری به نقل از سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا در واکنش به خبر استعفای محمدجواد ظریف، اعلام کرد: ما گزارشهای استعفای وزیر امور خارجه ایران را به دقت رصد میکنیم.
آسوشیتدپرس نیز نوشت : ظریف وزیر امور خارجه ایران استعفا داد. او عامل اصلی در به ثمر رسیدن توافق هسته ای در سال ۲۰۱۵ بود.
ان بی سی، واشنگتن پست، اسپوتنیک، اورشلیم پست، ها آرتز اسرائیل،الجزیره و بسیاری دیگر از رسانه های خبری جهان، خبر استعفای ظریف را در همان دقایق نخست پوشش دادند.اما شبکه خبر صدا و سیما نسبت به انتشار این خبر خم به ابرو نیاورد و هیچ اقدامی انجام نداد. ولیکن فعالان و کاربران شبکه های اجتماعی حسابی از خجالت رسانه ملی درآمدند و در اندک زمانی این فضای خالی خبری را پر نموده و آکنده از اظهار نظرهای متعدد و مختلف درباره استعفای وزیر خارجه کشورمان کردند و این خبر در صدر پست های ارسالی قرار گرفت.
روزنامه هایی که دستشان خالی ماند
اما در میان روزنامه های کشورمان، فقط روزنامه آرمان امروز با رو تیتر جنجالی " مخالفان اف ای تی اف معمار برجام را از ادامه را بازداشتند" و تینر "شوک استعفای طریف" به بررسی دلالیل این استعفا پرداخت و سایر روزنامه ها دستشان از این رویداد داغ خالی ماند.
البته روزنامه جمهوری اسلامی، گفت وگویی که هفته گذشته با محمدجواد ظریف داشت را امروز (سه شنبه) در این روزنامه منتشر کرد.
روزنامه خراسان هم تنها به یک تیتر و عکس کوچک استعفای اینستاگرامی ظریف بسنده کرد.
ولیکن روزنامه سیاست روز با انتشار یادداشتی انتقادی از یک تحلیلگر سیاسی در صفحه نخست خود نوشت: وزارت خارجه به سندروم قورباغه دچار است.
کیهان نیز باز دوباره طبق معمول باز مدیریت ظریف را به چالش کشید که وزارت خارجه بجای بَزَک اف ای تی اف به چند سوال مهم پاسخ دهد.
دیپلمات برای دیپلمات و شوک پرزیدنت
پس از انتشار خبر استعفای ظریف، جمعی از دیپلماتها و مدیران وزارت امور خارجه کشورمان از سمت خود استعفا دادند.در پاسخ به این استعفای دست جمعی،محمدجواد ظریف اظهار کرد: « تاکید بنده به همه برادران و خواهران عزیز در وزارت خارجه و نمایندگیها این است که با کمال صلابت وظایف خود در دفاع از کشور را دنبال کنند و از چنین اقداماتی به شدت پرهیز کنند. برای بنده خدمت در کنار شما افتخار بود و امیدوارم استعفای بنده تلنگری برای بازگشت وزارت امور خارجه به جایگاه قانونیاش در روابط خارجی باشد. از همه شما ممنونم»
رییس جمهور که معلوم بود از این اقدام ظریف در شوک به سر می برد،در نخستین واکنش خود صبح سه شنبه در مجمع عمومی بانک مرکزی با اشاره به موضوع استعفای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه گفت: اگر وزارت خارجه ما کاری میکند، نماینده مردم است. دولت منتخب ملت است. هرکسی در حد مسئولیت خودش بار سنگینی بر دوش دارد.
حسن روحانی اظهار داشت:امروز خط مقدم ما در برابر امریکا، وزارت خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت است. من از دکتر ظریف، اقایان همتی و زنگنه بخاطر ایستادگیشان تشکر میکنم.
...و یک پایان باز
برخی استعفای ظریف را خیز بلند او برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 تحلیل کردند،اما گروهی دیگر استعفای وزیر خارجه را گام نخست او برای حضور در رقابتهای مجلس یازدهم و تکیه زدن بر کرسی ریاست مجلس شورای اسلامی تعبیر نمودند.در جبهه ای دیگرعدهای از مخالفان دولت و شخص محمدجواد ظریف با انتشار توییتها و مطالبی در کانالهای تلگرامی خود از این استعفا استقبال کردند و تعدادی از آنها نیز این موضوع را به نوعی فرار به جلو از سوی ظریف برشمردند.حال باید منتظر ماند که سرانجام استعفای چهره ی جذاب و محبوب کابینه روحانی به کجا می انجامد؟ آیا ظریف بعد از قاضی زاده هاشمی دومین وزیرتاثیرگذاردولت خواهد بود که پاستور را ترک می کند و یا علیرغم تمام حاشیه سازی ها، همانند آذری جهرمی وزیر جوان دولت دوازدهم به کار خود ادامه خواهد داد؟