اختصاصی مازندمجلس:مجلسی که در قالب نظام جمهوری اسلامی تعریف شد، قرار بود عصاره فضائل ملت و در رأس امور باشد. تجربه 40ساله فرایند قانونگذاری در مجلس ایران هم تائید میکند که مجلس میتواند در ریلگذاری و نظارت و بازرسی و پیگیری مصوبات مهمترین و بهترین نقش را بازی کند. عقبنشینیها و ضعفها و خسارات موجود را باید در نظم و اولویت و هدفگذاریهای مجالس ایران جستجو کرد و اگر نقد و اعتراضی به عملکرد و ضعفهای دولتها وجود دارد، مقصر اول را در کمکاری و اهمال و ضعفهای اهالی مجلس جستجو باید کرد.
سال آینده بازار انتخابات برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی گرم خواهد شد که باید با نگاهی به تجربههای فراوان چهار دهه اخیر و اولویت منطقهای و ملی و بینالمللی گام در این انتخابات گذاشت.
نگاهی به عملکرد نمایندگان مجلس، هدفگذاری انتخابات پیش رو را آسانتر میکند.
الف: در سطح ملی دو عامل بازدارنده وجود دارد:
۱- نظارت استصوابی شورای نگهبان
۲- فقدان نظام حزبی
این دو عامل، مردمی بودن و مسئولیتپذیری منتخبان مجلس را کم کرده و نامزدهای انتخاباتی و منتخبان مردمی و اعضای مجلس را محافظهکار در برابر حاکمیت و بیتفاوت در برابر انتخابکنندگان کرده است.
تقویت نظام حزبی قانونمند و انتقال نظارت استصوابی به احزاب، سبب خواهد شد که انتقادات فزاینده به مهندسی انتخابات کم شده و اعضای مجلس قدرت پیگیری مصوبات خود را بیشتر و بهتر پیدا کنند.
ب: در انتخابات مجلس فعلی عامل تأثیرگذار مهمی کشف شد که حذف و یا تضعیف این عامل، اولویت جدیدی ساخته است و آن اقبال و اعتماد بینظیر و مبهوتکننده مردم به رهبری اصلاحات ایران و رایآوری کامل فهرستهای مورد قبول ایشان در تهران و مراکز مهم با حمایت قاطع مردم؛ تا جایی که به شوخی گفته میشود انتصابات است نه انتخابات.
این پدیده در انتخابات پیش رو بسیار مهم تلقی میشود که چگونه عمل خواهد کرد و یا چگونه مهار شود؟
تدبیر شورای نگهبان، سبب شد که فهرستهای مورد تأیید رهبر اصلاحات از بین نیروهای ناشناخته و کمتجربه بسته شود که روند چهارساله مجلس موجود ضعفهای جدی اکثریت فهرست برنده و محافظهکاریها و اولویتهای غلط را نمایان ساخته و همین سبب خواهد شد که "تکرار" پیروزی، چالشی جدی پیش رو داشته باشد.
این چالش در تهران، بهواسطه شورای شهر تهران، عمیقتر بوده و این عوامل روند انتخابات آتی را حساستر خواهد کرد.
شورشهای دیماه ۹۶ ایران، نشان داد که اصلاحطلبان ایران جزو اهداف طراحان اولیه و بهره بران ثانویه این حادثه بودند.
در این میان مهار و کنترل و یا حذف فضای آزاد مجازی که برگ برنده ارتباط رهبری و بدنه اصلاحات هست هم جزو برنامه رقبا و مخالفان اندیشه و عملکرد جناح اصلاحطلبی و رهبری میباشد که گامهای اولیه آن در حال برداشته شدن است.
ج: حفظ وضع موجود، به جای تحول و توسعه و حرکت روبهجلو، آسیب جدی دوره فعلی مجلس ایران است.
هیچ نشانهای از تغییر در هیچ عرصه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از سوی نمایندگان مجلس، در چند فراکسیون و جناح مجلس دیده نمیشود و همه تلاشها مبتنی بر حفظ وضع موجود است. گویی همه منتظر دستور هستند و هیچ ارادهای از درون مجلس برای یک اتفاق روبهجلو وجود ندارد.
در برخورد با دولت و استیضاح، در همکاری با قوه قضائیه و اتفاقات حقوقی، در تنظیم بودجه و اسناد بالادستی، در سیاست خارجی و برجام از درون مجلس هیچ صدای مطالبهگر و پیگیری دیده نمیشود که نشانه حاشیه بودن مجلس و اولویت داشتن پیگیریها توسط دیگر نهادهاست؛ که این البته نه دلیلی برای عذر که تقویتکننده انتقاد به حرکت دوساله مجلس فعلی است.
بهجز دو سه چهره پیگیر و فعال از نمایندگان، باقی فراکسیونها و جناحها، هیچ هدف پایه و تاکتیک تحول سازی را نشان ندادهاند که همین سبب شده مواضع همان دو سه چهره شاخص هم تزئینی و نمایشی تلقی و برخورد شود.
تجربه نظارت استصوابی نشان داده هیچگاه رضایت کامل برای طرفداران آن ایجاد نشده و همواره مقصر بسیاری از ناکارآمدیها، سبک اعمال حق نظارت شورای نگهبان معرفیشده است که نقطه مشترک انتقاد موافقین و مخالفین نظارت استصوابی گردیده است.
د: در سطح استانی هم چند نکته به چشم میآید.
۱- متعهد نبودن نمایندگان به حامیان ملی و استانی خود.
۲- موقت دیدن پیروزی و غنیمت شمردن چهارسال موجود، بدون طراحی برای چهار سال پیش رو.
۳- پذیرفتن نقشهای مشورتی و تشریفاتی و راضی بودن به احترام ظاهری.
۴- اولویتهای بخشی و شهری بهجای موفقیتهای استانی؛ مثل جانمایی پروژه منطقه آزاد استان.
۵ - ماجرای انتخاب استاندار بومی یا غیربومی که نشان داد جایگاه نمایندگان استان در پایتخت و اختلاف درونی چگونه است.
۶- کمک نکردن به نسل جدید نیروها؛ چینش اعضای ستاد بهگونهای که غیر از خودشان خروجی دیگری وجود نداشته باشد.
ه: توانایی مالی و اقتصادی درروند انتخابات نقش مهم و شاید برای کسانی که پیروزی را فقط در احراز کرسی مجلس تعریف میکنند، سهم اول را به خود اختصاص داده است.
تجربه هم نشان میدهد که از مرحله تائید صلاحیت تا خرید و فروش رأی در غروب جمعه اخذ آرا، میتوان از پول بهرهها برد. دقت در بازرسی و هیئتهای نظارت و نمایندگان نامزدها یک اولویت انتخابات پیش رو باید باشد. بهانه کمکاری در این بخش دیگر نشانه عقل و تدبیر نیست. بهتر است کسانی که فقط برای رسیدن به رأی ورود به مجلس تلاش میکنند و جیب پری برای خرج کردن ندارند، انرژی جامعه را به هدر ندهند.
بله! ما که پیروزی را چندمنظوره و فارغ از جنسیت و باهدفهای کمپینهای اجتماعی و فرهنگی به بهانه انتخابات تعریف مینماییم درهرحال پیروز انتخابات هستیم. حتی اگر باقدرت پول نتوانسته باشیم نامزد مطلوب خود را به صندلی سبز مجلس اسلامی برسانیم.