اختصاصی مازندمجلس: پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا و سایر کشورهای 5+1 در بیانیه‌ای پشت سر ایران ایستادند و از خروج آمریکا ابراز تاسف کردند. موضوعی که در دهه‌های اخیر در مجامع بین‌المللی کمتر شاهدش بودیم. اما چه شد که ترامپ از برجام خارج شد؟

سه دلیل برای این موضوع می‌تواند ما را به جواب سوالمان برساند. در وهله‌ی اول اهرم فشار بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل بر روی دونالد ترامپ بسیار بیشتر از آن چیزی بود که فکر می‌شد. ترامپ شاید از اول مخالف صد در صدی برجام نبود اما با دیدار هایش با نخست وزیر اسرائیل به این سطح از قاطعیت رسید. انتقال سفارت و تحریم‌های تازه علیه فلسطین همه نشان از دسترسی داشتن به مغز ترامپ می‌باشد.

در مرحله دوم به از بین بردن میراث اوباما می‌رسیم. ترامپ از ابتدای ورودش به کاخ سفید پیش خود به این نتیجه رسید که هرآنچه که اوباما امضا و تصویب کرد را باید از بین ببرد. خروج از معاهده‌ی پاریس، بازگردانی تحریم‌ها به کوبا، خراب کردن طرح بیمه‌ی اوباما و حالا خروج از برجام و بازگردانی تحریم‌ها با شدت بیشتر برای ایران.

در آخر باید پذیرفت که هرکس که مخالف خروج آمریکا از برجام بوده دیگر در کاخ سفید نیست تا جلوی ترامپ را بگیرد. رکس تیلرسون وزیر اموخارجه و مک مستر مشاور امنیت ملی آمریکا هر دو از مخالفان خروج آمریکا از برجام بودند که هر دو طی سال گذشته از کاخ سفید رفتند و ترامپ به افرادی دسترسی پیدا کرد که فقط حرف‌هایش را تایید کنند.

کمی بعد از این سخنرانی جنجالی ترامپ، حسن روحانی بر روی آنتن رسانه‌ی ملی حاضر شد و با خونسردی و به دور از حاشیه از لزوم صحبت با دیگر همتایان خود در این معاهده و تامین نیازهای مردم ایران شد. در غیر این صورت تهدید به خروج از برجام و از سر گیری غنی سازی اورانیوم کرد. نه از پاره کردن معاهده خبری بود و نه از آتش زدن آن. دستگاه دیپلماسی کشور به این سطح از درک در سالیان اخیر رسیده‌است که گاهی با ملایمت می‌شود در مقابل زورگویی‌ها ایستاد.

صبح امروز حال و هوای مجلس با حال و هوای 26 بهمن 1389 برابری می‌کرد. هرج و مرج و بی نظمی در سطحی که در صحن علنی مجلس پرچم کشور آمریکا و کاغذ نمادین برجام توسط مجتبی ذوالنور و دیگر نمایندگان عضو فراکسیون ولایی مجلس، به آتش کشیده شد. سه نقد بر این ماجرا وارد است. ابتدا اینکه چندی پیش، در اعتراضات سراسری دی ماه 96، چند جوان با به آتش کشیدن پرچم مقدس ایران، دستگیر شدند و از هر طرف به آنها خورده گرفته شد. چه از طرف مردم، چه از طرف مسئولین و چه از طرف نمایندگان همین مجلس، مبنی بر اینکه آتش زدن پرچم یک کشور، توهین به ملت آن کشور می‌باشد. حال اگر، با این استدلال پیش برویم چگونه است که نمایندگان همین مردم، با همین اعتقاد در صحن علنی مجلس که نامش خانه‌ی ملت است، اقدام به آتش زدن پرچم کشوری دیگر می‌کنند؟ پرچم هر کشور مورد احترام تمامی شهروندان آن کشور است در نتیجه افرادی که اقدام به آتش زدن پرچم کشورمان را می‌کنند دست پرورده و تربیت شده‌ی نمایندگان مجلس خود ما هستند پس نباید به آن‌ها خرده گرفت. مطهری امروز با انتقاد از اتفاق رخ داده تاکید کرد که با نظر سنجی‌های اعلام شده حدود 3/2 مردم آمریکا با این تصمیم ترامپ مخالفند و چه دلیلی داشت که ما با آتش زدن پرچم این کشور، مردمش را بر علیه خود کنیم؟

نقد دومی که بر ماجرای امروز وارد است این است که برجام در سالیان اخیر کمک شایانی به وضعیت اقتصادی، وجهه‌ی ایران در مجامع بین‌المللی، وضعیت درمانی و دارویی کشور، و بالا بردن میزان صدور نفت ایران کرد. پس بی نتیجه خواندن برجام و آتش زدن آن به دست نمایندگان مجلس کاری بی معنی و هیجانی است که از کنترل رئیس مجلس خارج شده است. شاید نظم مدرسه‌ای در سر کوچه و خانه‌هایتان از مجلس بیشتر باشد. اعضاء و نمایندگانی که امروز برجام را آتش میزنند دیروز در حال عکس گرفتن با مسئول سیاست خارجه‌ی اروپا بودند. باید پذیرفت که برجام خوب یا بد، فتح الفتوح یا ترکمانچای، با نظر مستقیم رهبر انقلاب تایید و با سفارش ویژه‌ی ایشان، در مجلس، 20 دقیقه‌ای تصویب شد.

نقد سوم بر این است که عده‌ای در همه حالات نقش کاسه‌ی داغتر از آش را ایفا می‌کنند. رهبر انقلاب امروز در نشستی که با فرهنگیان و معلمان داشت؛ با همان خونسردی دیشبی که آقای روحانی داشت، به این نکته پرداخت که از ابتدا این توصیه را به مسئولین کرده بود که آمریکا بد عهد است و به این مذاکرات خوش‌بین نبوده است. ایشان افزودند دیروز هسته‌ای بهانه بود امروز موشک بهانه است و معلوم نیست فردا چه مشکلی را بهانه می‌کنند.

شاهد آن هستیم که آتش به اختیار عده‌ای از به حدی زیاد است که کاغذ نمادین برجام هم در بر می‌گیرد. درست همانطور که در وسط گفت و گوهای ژنو، عده‌ای موشکی را با شعار ثبت شده بر رویش آزمایش می‌کردند تا از به امضاء رسیدن برجام جلوگیری کنند.

در هر صورت باید به انتظار نشست و دید در چند هفته یا ماه‌های آینده، سرنوشت برجام، بدون حضور ایالات متحده‌ی آمریکا به کجا خواهد رسید.

یادداشت: امیرحسین ساداتی