مازندمجلس:ابراهیم سوزنچی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف و دکترای سیاست‌گذاری علم، تکنولوژی و نوآوری در گفتار منتشرشده در ماهنامه مسیر، وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی به نقد سیاست‌های صنعتی در کشور پرداخت.

این استاد دانشگاه معتقد است: دانش‌بنیان شدن به معنای مدنظر، این است که تولید ثروت از دانش صورت گیرد. در بسیاری از کالاها نیز به دلیل عدم نیاز به دانش بالا جهت تولید؛ ارزش افزوده کمی ایجاد می‌شود، اما اگر دارویی تولید شود که فرمولاسیون آن را کسی جز شما نداند، می‌توانید درآمدی بسیار بیشتر از مواد سازندهاش به دست آورید. در این کالا در واقع هزینه دانش آن ستانده می‌شود.

وی درباره تاریخ صنعتی ایران بیان داشت: در چارچوب توسعه صنعتی کشور، هیچ‌وقت تولید ماشین آلات شکل نگرفت. بیشتر از اینکه سیاستگذاران به دنبال صنعتی شدن بوده باشند، به دنبال احداث کارخانه بودند و احداث کارخانه با صنعتی شدن بسیار متفاوت است. در کنار تعرفه صفر گمرکی برای ماشین آلات از سال 1342 تا سال 1357 نرخ ارز را خیلی پایین نگه داشته بودند. نرخ ارز در 7 تومان ثابت بوده و تنها در دو سال آخر افزایش قیمت یافت. این نشان می‌دهد، واردات ماشین آلات به صرفه بوده است، چرا که تورم وجود داشت و این یعنی کمتر شدن هزینه واردات ماشین آلات در طول زمان، یعنی هزینه احداث کارخانه بسیار پایین است؛ در نتیجه به سرعت کارخانه تاسیس می‌شد و حرکتی هم  در زمینه ساخت ماشین آلات صورت نمی‌گرفت. سیاست دیگر این بود که تاجرها را صنعتگر کنند. در حالی که صنعتگر واقعی کسی است که کارآفرین باشد، بتواند سختی‌های مختلف را به جان و دل بخرد و کارخانه یا هر پلنتی را که احداث می‌کند، دائما نوآوری کرده و آن‌را بهبود بخشد، اما تاجرها کارخانه را احداث می‌کردند، سالیان سال کارخانه کار می‌کند تا آنجایی که همه چیز مستهلک شود، سپس دوباره تصمیم گیرد که ماشین آلات جدید بیاورد.

سوزنچی درباره سیاست‌های صنعتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: اما پس از انقلاب نیز در ابتدا، کشور گرفتار جنگ تحمیلی بود. سپس نیز، تفکرات توسعه‌ای که متولی کار شدند، به این ماجرا فکر نکردند. در سال 84 رهبر معظم انقلاب صدر و ذیل اصل 44 را تغییر دادند. مقرر شد بخش خصوصی بتواند فعالیتهای اصلی اقتصاد را در دست بگیرد و بسیاری از شرکتهای دولتی نیز خصوصی شوند. این نقطه تحول اول بود، که ده سال پیش اتفاق افتاد. بنابراین فرموده رهبر معظم انقلاب که طی برنامه ده ساله، صنعت باید از مونتاژ به نوآوری حرکت کند، یکی از صحبتهای کلیدی و اساسی است. یعنی شاه کلیدی است که ما باید به آن توجه کنیم.

این استاد دانشگاه صنعتی شریف درباره برنامه عبور از مونتاژکاری گفت: مشارکت سه گروه ماشین‌سازان، استفاده‌کنندگان ماشین‌آلات و دولت و استفاده از تجارب آنها در تدوین برنامه مهم است. یکی دیگر از الزامات بسیار مهم، توجه به بازارهای جهانی است. اولویت‌گذاری اصل سومی است که وجود داشته و باید به آن توجه کرد. یعنی بدون اولویت کار کردن و اعطای وام و تسهیلات بدون اولویت‌بندی به کارآفرین اشتباه است. راهکار دیگر خرید شرکتهای ورشکسته است. در قسمتهایی از دنیا که صنایع موجود دنیا دچار بحران می‌شوند، کارخانه‌ها و صنایع قوی ورشکست شده، حاضر به فروش کل سیستم‌شان می‌شوند.

ب