مازندمجلس:بیژن عبدی، کارشناس اقتصادی ، با اشاره به اینکه مناطق آزاد کشور ما هیچ شباهتی به مناطق آزاد تجاری دنیا ندارند، گفت: علت تاسیس مناطق آزاد، انجام صادرات مجدد و کاهش قوانین و مقرراتی است که به مالیات تمام شده منجر می‌شود اما در کشور ما احداث مناطق آزاد منجر به ایجاد مبدأیی برای ورود کالاهای منتنوع شده است.

وی به آمار واردات و صادرات مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: واردات این مناطق، 6 تا 10 درصد واردات کل کشور را شامل می‌شود و صادرات آن یک درصد صادرات کل کشور است. این آمار نامطلوب در حالی است که این مناطق معافیت‌های زیادی دارند.

*ارسال کالا از مناطق آزاد به سرزمین اصلی را هم صادرات حساب می‌کنند

این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: جالب است کالاهایی که از مناطق آزاد به سرزمین اصلی می‌آید، در آمار صادرات این مناطق قرار می‌گیرد؛ به طور مثال اگر در منطقه آزاد موبایلی ساخته شود و آن موبایل به سرزمین اصلی بیاید، گفته می‌شود صادرات انجام شده،‌ در حالیکه این کار در اصل واردات است نه صادرات.

عبدی عنوان کرد: در بحث ورود کالاهای وارداتی به‌خصوص کالاهای قاچاق، با مشکلات متعددی مواجه هستیم چراکه از یک سو هیچ حقوق گمرکی پرداخت نمی‌شود درحالیکه درآمد گمرکی یکی درآمدهای بسیار مؤثر برای دولت است. از سوی دیگر نیز واردات مشابه کالاهای تولید داخل به تهدیدی جدی برای تولید ملی ما به حساب می‌آید و با سلب رقابت از تولیدکنندگان داخلی، شرایط نامطلوبی را برای آنها رقم زده است.

*چرا آمار مناطق آزاد شفاف نیست؟

وی با طرح این پرسش که چرا آمار مناطق آزاد شفاف نمی‌شود، گفت: متاسفانه در مناطق آزاد، ترانزیت هم جزء صادرات به حساب می‌آید تا آمارهای صادرات را بیشتر نشان دهند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: آمارها در کشور ما بیشتر از آنکه جنبه شفاف‌سازی داشته باشد، جنبه سیاسی دارد؛ یعنی هیچ وقت ما نمی‌توانیم بفهمیم آمار واقعی نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادی و غیره در کشور ما چگونه است و به راحتی، حساس‌ترین آمارهای دولت دستمایه مباحث سیاسی قرار می‌گیرد.

*کلیه ساختارهای مناطق آزاد مشکل دارد

عبدی با اشاره به اینکه بنای مناطق آزاد کشور بر تولید نیست، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد کشور چین به واسطه داشتن مناطق آزاد، میزان صادرات و تولید خود را افزایش داده و فرصت‌های شغلی زیادی را ایجاد کرده است. همچنین کشور امارات هم به واسطه مناطق آزاد توانسته به وابستگی نفت پایان دهد؛ اما متاسفانه این اتفاقات برای مناطق آزاد کشور ما نیفتاده است.

وی با اذعان به اینکه کلیه ساختارهای مناطق آزاد مشکل دارد، یادآور شد: آمارهای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، میزان اشتغال، صادرات و واردات، میزان قاچاق، فرار مالیاتی و امثال آن به خوبی گواهی می‌دهد مناطق آزاد نتوانسته‌اند منافع ملی کشور را تامین کنند درحالیکه بیش از دو دهه از تاسیس آنها می‌گذرد.

*مشخص نیست آمار اشتغال مناطق آزاد مولد است یا خیر؟

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران، اهداف ایجاد مناطق آزاد ذکر شده که یکی از آنها «ایجاد اشتغال سالم و مولد» است اما متاسفانه این مناطق در بخش اشتغال موفق عمل نکرده‌اند.

عبدی به آمار اشتغال 3درصدی سالیانه مناطق آزاد اشاره کرد و اذعان داشت: مشخص نیست این میزان اشتغال تولید شده در این مناطق مولد است یا خیر و از آنجایی که آمار این مناطق شفاف نیست، وقتی کالایی را از آن سوی مرزها از طریق ته‌لنجی وارد می‌کنند نامش را اشتغال می‌گذارند که این کاملاً اشتباه است.

*افزایش مناطق آزاد یعنی رسمیت بخشیدن به قاچاق کالا

وی تصریح کرد: مناطق آزاد تاکنون سودآوری شفافی نداشته است بنابراین وجود این مناطق و یا افزایش آنها جز هدر دادن منابع و باز کردن راه‌های جدید برای واردات و رسمیت بخشیدن به قاچاق کالا هیچ نقش دیگری نمی‌تواند داشته باشند؛ بنابراین با افزایش مناطق آزاد تنها می‌خواهیم مبادی ورودی کالا را متنوع کنیم.

این کارشناس اقتصادی در پایان با بیان اینکه متاسفانه در مناطق آزاد نظارتی وجود ندارد، گفت: در مناطقی که تحت نظارت است، کانتینر کانتینر قاچاق به صورت رسمی به کشور وارد می‌شود؛ حالا باید تصور کرد در مناطق آزادی که از هفت دولت آزاد هستند و هیچ نظارتی بر آنها وجود ندارد، چه اتفاقی می‌افتد.