مازندمجلس:
تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، سفر «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان به انگلیس و رخدادهای مربوط به آن سبب شد تا روابط ریاض- لندن در روزهای گذشته مورد توجه تحلیلگران و رسانه ها قرار گیرد.به گزارش نامه نیوز یکی از مهمترین حواشی مربوط به این سفر، اعتراضات عمومی به همکاری انگلیس با عربستان به عنوان عامل تجاوز به یمن و کشتار مردم بی دفاع این کشور بود. با این حال، سران لندن با دفاع از روابط چندجانبه با سعودی ها، بر تقویت این مناسبات تاکید کردند.در بیانیه پایانی سفر سه روز بن سلمان به لندن که دیروز جمعه هجدهم اسفندماه به پایان رسید، دو کشور توافق کردند همکاری در زمینه های گوناگون فرهنگی، آموزشی، درمانی، اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری های مشترک را گسترش دهند. همکاری در زمینه مسائل نظامی و امنیتی اما یکی از مهمترین محورهای رایزنی ولیعهد سعودی در لندن بود و گفت وگوهای مفصلی درباره خرید ده ها فروند جنگنده انگلیسی «تایفون» بین دو طرف صورت گرفت.یکی از نکات قابل تامل در این سفر همنوایی مقامات انگلیس با سعودی ها حول ادعای مداخله تهران در امور کشورهای منطقه بود. مقامات لندن و ریاض علاوه بر تاکید بر ضرورت پایان پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از گروه های مقاومت در منطقه، حمایت خود از راهکارهای مورد نظر شورای همکاری خلیج فارس در زمینه مسائل مهم منطقه نظیر بحران یمن را اعلام داشتند.یکی دیگر از موضوعات مهم دیگر در این سفر هدفگذاری برای تجارت 65 میلیارد پوندی (90 میلیارد دلاری) بین عربستان و انگلیس بود. همچنین بنابر اعلام رسانه ها، انگلیس از ابتدای جنگ یمن (فروردین ماه 96) تاکنون مجوز فروش تجهیزات نظامی به ارزش حدود 6.5 میلیارد دلار به عربستان را صادر کرده که این رقم از حجم قابل توجه تجارت نظامی بین دو کشور و برنامه ریزی برای افزایش میزان این تجارت حکایت دارد.
** انگلیس و تمرکز بر گسترش روابط با کشورهای خاورمیانههرچند سعودی ها در منطقه غرب آسیا بیشترین منافع را به سوی انگلیس روانه می دارند، اما لندن تنها بر مناسبات با عربستان تکیه نکرده و به دنبال ایجاد مناسباتی چند بُعدی با کشورهای منطقه است.«ترزا می» نخست وزیر انگلیس در فروردین ماه سال جاری در نشست سرمایه گذاری و تجارت قطر و انگلیس در شهر بیرمنگام اظهار داشت روابط لندن و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تنها روابطی تاریخی نیست بلکه معطوف به آینده ای مشترک است. وی در این نشست تصریح کرد امنیت خلیج فارس، امنیت انگلیس است و این کشور در برابر چالش های امنیتی منطقه در کنار دولت ها عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد ایستاد.نظیر این اظهارات را ترزا می در سی و هفتمین نشست کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به زبان رانده و از تعهد لندن به امنیت کشورهای یادشده سخن گفته بود.با توجه به تمرکز دیپلماتیک لندن بر گسترش روابط با کشورهای منطقه، وقوع بحران سیاسی در حاشیه جنوبی خلیج فارس سبب شد تا مقامات انگلیس بکوشند در روابط دوحه- ریاض به میانجیگری بپردازند.تلاش لندن برای افزایش نفوذ و گسترش روابط با خاورمیانه محدود به کشورهای عربی نبوده است. بهمن ماه پارسال بود که نخست وزیر انگلیس به ترکیه سفر کرد و کوشید تا در شرایط پس از خروج از اتحادیه اروپا، راه های گسترش همکاری با این کشور را هموار سازد.در جریان این سفر مقامات آنکارا و لندن اعلام کردند که روابط شانزده میلیارد دلاری خود را در کوتاه ترین زمان ممکن به بیست میلیارد دلار خواهند رساند.لندن علاوه بر جنبه های تجاری و دیپلماتیک، از قدرتنمایی نظامی در خاورمیانه نیز غافل نبوده است تا جایی که نخستین پایگاه نظامی انگلیس در خلیج فارس موسوم به پایگاه دریایی «جفیر» با گذشت حدود چهار دهه پاییز پارسال در بحرین بازگشایی شد.
** دلایل گرایش لندن به حضور گسترده در منطقهکاهش سطح درگیری های آمریکا در خاورمیانه و تغییر در اولویت های سیاست خارجی این کشور، مسیری بود که «باراک اوباما» در راهبرد ثقل آسیایی ترسیم کرد. پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز سبب شد تا کاخ سفید به موازات افزایش مداخله جویی در خاورمیانه و تلاش برای کسب بیشترین منافع اقتصادی، اعلام دارد دیگر حاضر نیست هزینه های تامین امنیت کشورهای حاشیه خلیج فارس را بپردازد.اعلام تغییر در نگاه راهبردی و سپس کاهش سطح تعهدات امنیتی آمریکا از دید برخی صاحبنظران عاملی بود تا انگلیس به دنبال بازیابی نقش بین المللی خود در دوران پیش از جنگ جهانی، پس از چند دهه بار دیگر راهی را به سوی بازیگری موثر در تحولات خاورمیانه بجوید.خروج از اتحادیه اروپا نیز انگیزه مضاعفی را به وجود آورده تا انگلیسی ها برای جبران زیان های کاهش مراودات با شرکای اروپایی، شریکانی تازه را در نقاط گوناگون جهان به ویژه منطقه پرآشوب اما ثروتمند خاورمیانه جست و جو کنند به ویژه اینکه خروج لندن از چارچوب ها و قواعد سیاسی اتحادیه اروپا، دست انگلیس را برای پایه ریزی طیف جدیدی از مناسبات بین المللی بازتر کرده است.در چنین فضایی، سیاست های خاورمیانه ای انگلیس از دید بسیاری از تحلیلگران سیاستی فرصت طلبانه درآمیخته با مولفه های بلندپروازی، منفعت جویی، چندجانبه گرایی و نیز رقابت طلبی با دیگر بازیگران فرامنطقه ای توصیف شده است.