وی به سابقه طرح های انجام شده طی سالهای گذشته در سیستان اشاره و اضافه کرد: در زمینه تامین آب در گذشته فعالیت هایی مانند احداث چاه نیمه ها توسط وزارت نیرو انجام شده بود که حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب گنجایش ظرفیت آن و پشتوانه طرح آبرسانی به دست سیستان نیز محسوب می‌شود.
مجری طرح انتقال آب به دست سیستان با بیان اینکه چاه نیمه ها مذکور برای مواقعی طراحی شده بودند که سیلاب رودخانه هیرمند بیش از اندازه می شد و اکثر اوقات بلااستفاده رها بودند، گفت: همین موضوع باعث شده بود مردم و مسئولین منطقه نگاهشان به طرح جدید (انتقال آب به دشت سیستان) نیز با این ذهنیت باشد.
صالحی نژاد تصریح کرد: هنوز احساس می‌شود که باید اطلاع رسانی بیشتری در این زمینه صورت بگیرد. مجری طرح انتقال آب به دشت سیستان افزود: خوشبختانه با تمهیداتی که اندیشیده شده طرح انتقال آب با لوله، موجب نجات منطقه سیستان بویژه در بخش کشاورزی خواهد شد.
تبخیر بیش از ۴ هزار میلیمتری در منطقه سیستان
این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کم باران بودن منطقه سیستان اظهار داشت: میزان بارندگی در این منطقه سالانه کمتر از ۵۰ میلیمتر و میزان تبخیر بیش از ۴ هزار میلیمتر گزارش شده است.
صالحی نژاد ضمن ارائه توضیحاتی درباره وسعت طرح نیز گفت: زابل، نیمروز، زهک، هامون و هیرمند، شهرهای این قسمت از استان محدوده طرح را تشکیل می دهند ضمن اینکه وسعت دشت سیستان بیش از ۲۰۰ هزار هکتار است که با توجه به محدودیت منابع آب و منابع اعتباری در این پروژه مقرر شده ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب مطمئن و پایدار به ۴۶ هزار هکتار از اراضی این دشت حاصلخیز با لوله انتقال پیدا کند.
وی درباره میزان آب تخصیص یافته از هیرمند به کشور افزود: بر اساس معاهدات، تنها حدود ۸۲۰ میلیون لیتر مکعب آب به ایران اختصاص پیدا می کند که از این میزان علاوه بر آب اختصاص یافته به طرح آبرسانی دشت سیستان نزدیک به ۱۵۰ میلیون متر مکعب برای مصارف شرب زاهدان و سیستان مورد استفاده قرار می گیرد و برابر محاسبات صورت گرفته حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب آن نیز تبخیر می‌شود.
صالحی نژاد با اشاره به نحوه تخصیص آب از چاه نیمه ها به ۴۶ هزار هکتار دشت سیستان ادامه داد: بر اساس تقسیم بندی های صورت گرفته، حدود ۴۰ درصد از چاه نیمه شماره ۱ و ۲ و ۶۰ درصد مابقی از چاه نیمه شماره ۴ تامین می‌شود.
مجری طرح انتقال آب به دشت سیستان تقسیم بندی ۲۰۰ هزار هکتار اراضی دشت سیستان را به ۱۶ ناحیه عنوان کرد و گفت: این نواحی عمرانی از ۹ هزار و ۳۰۰ تا ۱۶ هزار و ۸۰۰ هکتار مساحت دارند که بر اساس محاسبات میزان خالص آبیاری در نواحی از هزار و ۳۹۰ تا ۴ هزار هکتار است.
وی با اشاره به اینکه طرح انتقال آب به ۴۶ هزار هکتار از اراضی دشت سیستان متعاقب سفر هیئت دولت در سال ۹۳ تصویب و عملیات اجرایی آن از اواخر این سال شروع شده است اضافه کرد: سیاست وزیر جهاد کشاورزی در قبال طرح های ملی، انتخاب مجری طرح است. پس از آنکه مشاور راهبردی انتخاب شد و زمانی که نقشه راه بر اساس آن تدوین شد برآیند انتخاب مشاورین طرح و انجام مناقصات پروژه های مختلف آن اجرایی شد.
۷۰ هزار بهره بردار پس از تکمیل پروژه دشت سیستان از مزایای آن بهره مند می شوند
مجری طرح انتقال آب به دشت سیستان درباره اینکه بعد از بهره برداری از این طرح چند نفر بهره بردار از آن بهره مند خواهند شدبا اشاره به خرده مالکی بودن منطقه تعداد بهره برداران را پس از پایان اجرای طرح حدود ۶۵ تا ۷۰ هزار نفر پیش بینی کرد و گفت: مبنای تقسی آب بر اساس مستندات مندرج در دفاتر مدیری مربوطه در سال ۱۳۱۲ بوده که این سهم بندی آب در سال ۱۳۱۷ به تصویب مجلس شورای ملی وقت نیز رسیده است.
صالحی نژاد اضافه کرد: البته در سهم بندی آب از مردم نیز نظر خواسته شد و به این ترتیب مردم در شکل گیری نظام های بهره برداری ورود کردند که این مشارکت موجب شد نظام های بهره برداری طرح نیرومند تر شود.
وی اظهار داشت: طول لوله گذاری در طرح بیش از ۴ هزار کیلومتر بوده و با توجه به گستردگی آن تجمیع اراضی و گروههای هم آب با حضور مردم شکل گرفت که قرار است پس از بهره برداری از طرح و فراهم شدن زیرساخت ها، نگهداری از این سیستم و مدیریت شبکه را خود بهره برداران برعهده بگیرند.
مجری طرح آبرسانی دشت سیستان عملیات اجرایی پروژه را توضیح داد و افزود: برای اجرای لوله گذاری در این طرح حدود ۱۰۰ کیلومتر لوله فولادی، ۴۶۹ کیلومتر لوله فایبرگلاس و همچنین حدود ۳ هزار و ۵۰۰ کیلومتر لوله پلی اتیلن مورد استفاده قرار می گیرد. بر همین اساس شاید به جرأت بتوان گفت برای اولین بار است که در کشور میزان هدررفت و بخیر آب از محل تامین تا محل مصرف در بخش کشاورزی به صفر رسیده است.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: اجرای سیستم آبیاری تحت فشار مرحله بعدی پروژه است که توسط سازمان جهاد کشاورزی استان اجرا خواهد شد.
۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز برای پروژه دشت سیستان
صالحی نژاد با بیان اینکه اعتبار مورد نیاز برای پروژه سیستان ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است اضافه کرد: در فاز اول هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از این اعتبار پرداخت شده که ۷۴ میلیارد تومان آن برای تامین برق به وزارت نیرو پرداخت شده است.
یکی از مشکلات اصلی طرح را تامین برق عنوان و تصریح کرد: بهره برداری از شبکه انتقال آب با احداث ۱۷ ایستگاه پمپاژ که نیازمند ۵۲ مگاوات برق است ممکن خواهد شد و تاکنون ۱۴ ایستگاه پمپاژ آماده بهره برداری شده ولی هنوز برق مورد نیاز تامین نشده است.
مسئول ارشد اجرایی طرح انتقال آب به دشت سیستان به یکی از ایرادات پیش از آغاز این طرح اشاره کرد و اظهار داشت: به خاطر نبود مطالعه مدت اجرای طرح سه ساله با برآورد هزار و ۷۷۵ میلیارد تومان اعتبار بر اساس فهرست بهاء سال ۹۲پیش بینی و تقدیم دولت شده بود که بر اساس آن مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار اعتبار از صندوق توسعه ملی تصویب شد.
وی اضافه کرد: از این میزان مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار به وزارت جهاد کشاورزی و صد میلیون دلار به وزارت نیرو اختصاص پیدا کرد.
پیشرفت ۶۳ درصدی پروژه دشت سیستان
صالحی نژاد با اشاره به اینکه تاکنون حدود ۵۰ درصد اعتبارات مورد نیاز برای این طرح پرداخت شده است، تصریح کرد: با این حال پیشرفت فیزیکی طرح مذکور نزدیک به ۶۳ درصد بوده و در صورت تامین مابقی اعتبار مورد نیاز، طرح تا پایان سال ۹۷ خاتمه پیدا می کند.
وی به اشتغالزایی حدود ۳ هزار نفر و بکارگیری حدود ۸۹۰ دستگاه ماشین آلات سبک و سنگین در منطقه به واسطه اجرای طرح اشاره کرد و گفت: ۷۶ درصد این افراد بومی هستند ضمن اینه از اهداف طرح مذکور می توان به ثبات و پایداری منطقه استقرار جمعیت در تمام دشت سیستان و افزایش بازدهی محصول در منطقه اشاره کرد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه با اجرای این طرح سیستان و بلوچستان در آستانه طلوع روزگار نو قرار گرفته است، افزود: با اجرای این طرح، امید مردم برای اقامت در منطقه سیستان زنده شده و بعضا مشاهده می‌شود جمعیتی که روزگاری مهاجرت را بر اقامت در منطقه ترجیح داده بودند در حال بازگشت هستند و امیدواریم اجرای طرح موجب بازگشت مردم این منطقه به سرزمین مادری شان شود زیرا مشاهدات حکایت از رونق نسبی اقتصادی دارد.
وی پیشرفت طرح را به واسطه همکاری مسئولان و مردم منطقه مطلوب خواند و اظهار داشت: همت مردم و مسئولان منطقه در حمایت از طرح قابل تقدیر است به نحوی که نگاه استاندار، نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، سازمان جهاد کشاورزی و مردم به صورت همیاری و همکاری همه جانبه بوده است.
مجری طرح انتقال آب به دشت سیستان در پایان احتمال وقوع صدمه یا خسارت به لوله های این طرح را بسیار ضعیف دانست و گفت: برای تهیه لوله ها از جمله لوله های فولادی، با تایید بازرس، ورق از شرکت پولاد مبارکه خریداری و به کارخانه سازنده منتقل می‌شود ضمن اینکه تمامی مراحل تولید و اجرای پروژه، تحت نظارت و با رعایت استانداردهای لازم صورت می گیرد پس از آب بندی و تست نهایی حفاری و لوله گذاری انجام می‌شود. همچنین پروژه پس از اتمام تا یک ساعت دوره بهره برداری دارای قرارداد ضمانت حسن انجام کار است که این امر بر عهده پیمانکاران گذاشته شده است.