مازندمجلس:

مصطفی صادقی : اصلاح طلبان در تعیین کننده شرایط دوران حیاتخود به سر می برند ؛ آنها درست در وضعیتی که گمان می کردند به بهترین موقعیت خودبعد از سال 88 رسیده اند حالا گویی در موقعیتی قرار گرفته اند که پیش بینی اش دورازانتظار بود . یک اتفاق مهم رخ داده ؛ بخش از بدنه آنها جدا شده و راهی دیگر در پیشگرفته است . حالا آنها مانده اند و حاکمیتی که همچنان نسبت به آنها بی اعتماد استو البته رییس جمهوری که با حمایت آنها به قدرت رسیده و اکنون بی نیاز از آنها بهنظر می رسد. این وضعیت فوق العاده را چگونه می توان تحلیل کرد ؟

پذیرش تاکتیکی یک ریزش

اصلاح طلبان این روزها یک دستور کار مهم دارند؛مخالفت با هر آنچه که می تواند مخالف حاکمیت باشد. آنها تبدیل به قطب مقابلاپوزیسیون شده اند. یک تغییر کاملا محسوس که اصلاح طلبان را از همیشه متفاوت ترکرده است.

صورت بندی این ماجرا از برنامه ، هدف ، هزینه وفایده این تصمیم به این شکل است:

فرجام یک تصمیم

اگر از سطح صورت بندی به سطح تحلیل ماجرا واردشویم باید در 3 محور اساسی بحث را ادامه دهیم

1-بدنه

2-حاکمیت

3-دولت

واقعیت این است که آنچه اصلاح طلبان را در چندسال اخیر نسبت به اصولگرایان برتری داده است توانایی جذب رای و سرمایه اجتماعی است. هم با طبقه متوسط ارتباط برقرار کرده و هم بخش مهمی از طبقه ضعیف را امیدوار بهخود کرده اند آنهم درست در شرایطی که اصولگرایان در همهمه نابسامانی آرایش سیاسیخود در هر دو طبقه اجتماعی فوق دچار دردسر شده اند . این شرایط رویایی اما اکنونبا چالشی تعیین کننده رو برو شده است . بخشی از بدنه از راس جدا شده و حالا حرفهایی می زند که اصلا شبیه خواست های این روزهای راس اصلاحات نیست .

بخشی که شاید در حوزه هایی می خواهد «بر» باشد اما با اصلاح طلبانی مواجه است نمی خواهند از وضعیت «با» حاکمیت بودن به هیچ وجه خارج شوند .

همین هم هست که وقتی در نا آرامی ها شعارهایساختارشکنانه سر داده می شود آنها به کرکس های سرنوگونی طلب یا براندازها تعبیر میشوند. درست همین جاست که محمد علی ابطحی رک و صریح می گوید از اصلاح طلبان دنبالبراندازی نباشید و راه شما با ما یکی نیست.

هزینه چنین موضعی هم البته ریزش همان بخش ازسرمایه اجتماعی است که اصلاح طلبان حاضر به پذیرش خواسته های حداکثری اشان نیستند.

دیوار بلند بی اعتمادی

این اما تنها نکته ای نیست که اصلاح طلبان باآن مواجه اند .

در بخش دیگری از این ماجرا آنها با حاکمیتیمواجه هستند که خاطره سال های نه چندان دور را همچنان در یاد دارند ؛ روزگاری کهمیان اصلاح طلبان و حاکمیت نسبتی نامناسب برقرار شده بود . این نسبت ، یک دیوار بیاعتمادی بر جای گذاشته که همچنان ارتفاع بلندی دارد حتی با اینکه اصلاح طلبان بازبه بخش هایی از قدرت رسمی راه یافته اند و حتی با اینکه آنها در چند مقطع مهم تلاشکرده اند حسن نیت خود را نشان دهند . فعلا که نشان چندانی از برقراری اعتماد و کوتاه شدن دیوار بی اعتمادی دیده نمیشود.

این روزها بخشی از اصلاح طلبان از تعیین کارگروهو نماینده برای دیدارهای سطح بالای حاکمیتی برای از میان برداشتن سوتفاهم سخن میگویند و برخی دیگر معتقدند این هدف راه های دیگری نیاز دارد . هر چه هست فعلامساله در حد رایزنی های درون جناحی باقی مانده است .

دولت غیر منتظره

این وسط اصلاح طلبان با رییس جمهوری مواجه شدهاند که به شرایط جدید آنها کاملا مشرف است و می داند که

1-اصلاحطلبان بخشی از بدنه اجتماعی خود را از دست داده اند

2-دراعلام مواضع حداکثری از سوی رییس جمهور از اعلام همراهی ابا کرده و راه خود را جدامی کنند و در واقع همراه بودن با حاکمیت را ترجیح می دهند .

3-ترجیحمی دهد صحنه را به گونه ای مدیریت کند که دولت را از حمایت سیاسی واجتماعی آنها بی نیاز نشان دهد

4-ترجیحمی دهد از همین حالا 1400 را به گونه ای در ذهن خود به تصویر بکشد که اگر ائتلافیباقی بماند تا آن زمان از این ائتلاف یک رییس جمهور اصلاح طلب بیرون نیاید.

اصلاح طلبان اما با همه این تفاسیر تارهایائتلاف خود را با دولت حفظ کرده اند . این گونه تحلیل می کنند که دولت مستقر ،مستظهر به حمایت آنهاست که هم توانسته رای بیاورد و هم توانسته تداوم داشته باشد.

این با دولت بودن و خود را صاحب دولت دانستنکارکردهای متعددی برای آن ها دارد. مهمترین آن هم حفظ انسجام سرمایه اجتماعی باقی ماندهاست .

اصلاح طلبان و سال های آخر دهه نود

به نظر می رسد که اصلاح طلبان این روزها در عینداشتن اختلافات متعدد یک سیاست چند لایه را در دستور کار خود قرار داده اند :

1-اعتمادسازیبا حاکمیت برای فراهم شدن فضای حضور مستقل در سطح بالاتر قدرت رسمی

2-کمکبه تداوم دولت روحانی

3-جداسازیبدنه اجتماعی از «حداکثرطلبان» برای رفع سوتفاهم ها با حاکمیت

4-مواجههبا برخی مواضع تند

5-طراحیزمین بازی دلخواه برای رقابت با اصولگرایان

6-یارگیریاز جناح مقابل برای ایجاد شکاف های عمیق و غیر قابل جبران

همه این ها نشان می دهد اصلاح طلبان روزهایحیاتی و تعیین کننده ای پیش رو دارند. عبور از شرایط چند وجهی و پیچیده امروز بسیارسخت خواهد بود . آیا آنها میتوانند با هزینه ای کمتر به روزهای اوج سیاست ورزیاشان در سطح قدرت رسمی باز گردند ؟