در حال حاضر این آمارها و جزئیات مربوط به تجارت خارجی کشور غیر نفتی (صادرات و واردات) در اختیار گمرک جمهوری اسلامی ایران است. علیرغم چنین اهمیت و جایگاه ویژهای که آمار تجارت خارجی در عرصههای مختلف سیاستگذاری، اجرا و برنامهریزی دارد، این آمارها با تأخیر بیش از دو هفته در ماه از سوی گمرک منتشر میشود.
با بالا گرفتن انتقادات و مباحثی نظیر واردات کود انسانی، سوزن، بیل و کلنگ، خاک گربه و نظایر کالاهای مصرفی غیرضرور و لوکس، گمرک با خودکنترلی اقدام به مدیریت یکسویه آمارها دست زده است.
برخی کارشناسان معتقدند، با بالا گرفتن انتقادات نسبت به عدم مدیریت واردات و خروج ارز به بهانه واردات کالاهایی که ضرورتی برای داخل کشور ندارد، در راستای کاهش انتقادات، به نظر میرسد، تمایلی در مدیران برای انتشار به موقع جزئیات آمار دیده نمیشود و آمارها با تأخیر در اختیار افکار عمومی و تجار قرار میگیرد.
در همین راستا محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در نشست خبری روز گذشته با انتقاد از عدم ارائه آمار به هنگام از سوی گمرک، عنوان کرده است، در آخرین ماه از سال 96 بهسر میبریم، اما هنوز آمارهای تجارت خارجی 11 ماهه توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام نشده است.
وی یادآور شد: این در حالی رقم میخورد که گمرک با راهاندازی سامانه برخط خود به آمار تجارت خارجی دسترسی دارد.
به گزارش فارس، رویکرد خودکنترلی و حبس آمار تجارت خارجی توسط گمرک رویهای است که از سال 95 شروع شد و با تغییر در ترکیب اقلام عمده وارداتی کشورها شروع و پسازآن روی بخشها و قسمتهای دیگر نیز تأثیر گذاشت. به طوریکه نسبت به رویه سالهای گذشته بسیار متفاوت است. همچنین امکان مقایسه واردات کالا به تفکیک تعرفه، گمرک، کشور در ماههای مختلف وجود ندارد و افکار عمومی با پراکندگی آماری روبرو هستند.
اکنون نیز گمرک ایران تنها 20 قلم عمده کالای وارداتی به کشور را منتشر میکند که هیچ تغییری به لحاظ ارزش و حجم در آن به چشم نمیخورد. این رویکرد در حالی طی دو سال اخیر در پیش گرفته شده که گمرک ایران اقدام به انتشار روزانه اطلاعات تجارت خارجی با شعار شفافسازی در امر تجارت و امکان اتخاذ تصمیمهای آگاهانه توسط مدیران، مسئولان ذیربط و تجار کرده است.
به گزارش فارس، از زمانی که گمرک در راستای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی و شفافسازی اقتصاد و سالمسازی آن، به انتشار و دسترسی آزاد اطلاعات دست زده است، نحوه انتشار، ترکیب و میزان جزئیات آمار تجارت خارجی نه تنها شفاف نشده، بلکه با شیوه هوشمندانه مدیریت شده است. این شیوه ارتجاع نوین گمرک را علی رغم الکترونیکی شدن آمارها و اطلاعات صورت گرفته است.
ب