جهانگیری در این مراسم گفت: کتاب نماد و شاخص فرهنگ مکتوب ما است و کتابخانه ملی حافظه مکتوبمان. هشتاد سال از عمر کتابخانه ملی می‌گذرد و خوشبختانه نه پیری و نه فراموش شدگی در این نهاد دیده می شود. امیدواریم این حیات، حیات موثر و پربرکت همچنان ادامه داشته باشد و شاهد جشن‌های بهتری در این زمینه باشیم. نفس اینکه دست اندرکاران کتابخانه ملی جشن هشتاد سالگی این نهاد را برگزار می کنند به این معنی است که می توانیم در سال‌های آینده شاهد حضور این مجموعه در منظر سیاسی و توسعه کشور باشیم.
وی افزود: موضوع توسعه در مقطع فعلی اصلی ترین مسئله ما است؛ توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی. فکر می کنم دو رویکرد مهم برای جامعه امروز ما برای توسعه باید مورد توجه قرار بگیرد. اول رویکرد نهادمندی و تاریخ داری و همچنین رویکرد فراهم کردن زمینه های نشاط و تعلق خاطر و حس افتخار آحاد شهروندان. ما امروز به شدت به این دو مقوله نیاز داریم و هیچ آسیبی به توسعه کشور بزرگتر از عدم تداوم ناپایداری تجربه و جوانمرگی نهادهای فرهنگی، مدنی، علمی، سیاسی و اجتماعی نیست.
معاون اول رئیس جمهور در ادامه گفت: به ویژه در مسائل فرهنگی ما با یک جوانمرگی روبرو هستیم و خیلی از نهادها که می توانند در توسعه فرهنگی سهیم باشند، در حال از بین رفتن هستند و وقتی به سرعت از بین می روند، نمی توان از تجربیاتشان استفاده کرد، ولی پابرجایی کتابخانه ملی و موسسه مطبوعاتی اطلاعات و نهادهایی از این دست باعث شده انبوهی از اطلاعات و تجربیات در اختیارمان باشد. نهادهایی که با فرهنگ سر و کار دارند به هویت بخشی، نقش و تاثیر می‌دهند. میل به شادی و امید به زندگی برای جامعه ما حیات بخش و امیدآفرین است؛ جامعه‌ای که در مقطع فعلی به شدت به امید نیاز دارد و حتما هم باید میل به زندگی در آن افزایش پیدا کند. این دو مورد یکی از شاخص های توسعه یافتگی هستند و می توانند در توسعه انسانی که به توسعه کل کشور می انجامد، کمک برسانند.
جهانگیری گفت: هر میزان که کشوری توسعه یافته باشد، رابطه اش با کتاب و اندیشه بیشتر است. کشوری که صاحبان اندیشه اش با آرامش و فراغت بیشتر به کار می پردازند، توسعه یافته تر است. ما باید در عرصه کتاب سیاست گشاده و بازی داشته باشیم. به اندیشه رقیب امکان فعالیت بدهیم تا اندیشه خودمان توانمند شود. اندیشه و نقد در تعامل با هم امکان رشد جامعه را فراهم می کنند. جامعه زنده و پویا، جامعه ای است که نقد و اندیشه در آن فعالند و صاحبان اندیشه احساس آرامش می کنند. یکی از مسیرهای اصلی رسیدن به رونق و توسعه، پرداختن جدی به مسائل فرهنگی است. کشور ما امروز با چالش های بسیار مهمی که به تعبیر عده ای از صاحبنظران ابرچالش هستند، روبرو است. این چالش ها اعم از مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هستند، چه در داخل و چه در خارج.
وی در ادامه افزود: اما در کنار این چالش ها، ایران فرصت های زیادی دارد و می تواند بر همه چالش‌ها غلبه کند. من این را بر اساس تجربیات کاری ام می گویم، اما در مقطع فعلی برای عبور از چالش ها به موضوع بسیار مهمی به نام سرمایه اجتماعی نیازمندیم و ترمیم سرمایه اجتماعی اساسی‌ترین راه پیش روی ایران است و این مسئله ممکن نیست مگر با گفتگوی ملی؛ یعنی گفتگوی اقشار مختلف با هم. مدتی است که گفتگو از جامعه ما حذف شده و به تعارض روی آورده‌ایم. فکر می کنیم با حذف یکدیگر پیشرفت می‌کنیم و نتیجه چنین رفتاری، فشارهایی است که به ملت ایران وارد می شود.
معاون اول رئیس جمهور ادامه داد: این انتقاد به ما هم به عنوان دولت وارد است. ما با عقبه خودمان گفتگو نمی‌کنیم. دولت با اصلاح‌طلبان گفتگو نمی‌کند. اصلاح‌طلبان و اصولگرایان با هم گفتگو نمی‌کنند و نخبگان هم با دولت گفتگو نمی‌کنند. گروه‌های سیاسی فعال در کشور هم گفتگویی با یکدیگر ندارند، بنابراین خلاء گفتگو در کشور ما وجود دارد. عبور از چالش‌های مورد اشاره شدنی است، اما راهش ترمیم سریع سرمایه اجتماعی است و این ترمیم به این طریق میسر می‌شود که با هم گفتگو کنیم.