انجمن صنفی تایر معتقد است تایرهای چینی بواسطه دامپینگ، با قیمت نازلی در بازار ایران عرضه میشوند و در نتیجه امکان یک رقابت سالم اقتصادی را سلب میکنند. موضوع دامپینگ برای تایرهای چینی، محدود به ایران نیست و طی سالهای گذشته، آمریکا نیز در راستای اقدامات ضددامپینگ، تعرفههای بالایی را (بعضاً تا بیش از 100%) بر واردات تایرهای چینی وضع کرد، اما در ایران تعرفهگذاری به صورت عام و یکسان، بر واردات همهی انواع تایرهای سواری و باری اجرا میشود. در حالیکه حتی انجمن صنفی تایر نیز معتقد است، تایرهای وارداتی از اتحادیه اروپا و ژاپن، مشکلی برای تولیدکنندگان ایرانی ایجاد نمیکنند.
نکته قابل توجه آنجا است که میزان تولیدات داخلی، کفاف نیاز بازار کشور را نمیدهد و در بعضی از سایزهای تایر، تولیدات کمتر از نیاز کشور است. در نتیجه، بسیاری از شرکتهای تایرساز کشور که با فناوری روز تایر تولید میکنند، مشکل قابل توجهی در فروش محصول خود ندارند و با ظرفیت کامل به فعالیت میپردازند.
سیاست منطقی در این حالت این است که افزایش تعرفه واردات به منظور حمایت از تولیدات داخلی، صرفاً مشمول دو دسته از تایرهای وارداتی شود: دسته اول تایرهای چینی که دامپینگ آنها قطعی است و دسته دوم سایزهایی از تایرها است که به اندازه و یا بیش از ظرفیت مورد نیاز کشور تولید میشوند. با توجه به حجم بالای واردات قاچاق انواع تایر به کشور، اگر این دو نوع از تایر به صورت رسمی وارد کشور میشوند، افزایش تعرفه به منظور افزایش سطح رقابتپذیری تایرهای ایرانی برای آنها قابل تحقق است و در صورتی که به صورت قاچاق وارد کشور میشوند، افزایش تعرفه نیز تأثیری بر روی رقابتپذیری تولیدات ایرانی ندارد.
به نظر میرسد وضع سیاست فوق، بیش از آنکه از تولید داخلی در مقابل دامپینگ تایرهای چینی حمایت کند، با هدف افزایش بیش از اندازه حاشیه سود تولیدکنندگان داخلی صورت میگیرد که برخی از آنها در حال حاضر نیز حاشیه سود مناسبی دارند و ریشه مشکلات شرکتهای دیگر، در فناوری تولید، مالکیت و مدیریت است که با افزایش تعرفه نیز حل نخواهد شد. در نتیجه افزایش تعرفه، صرفاً مصرفکنندگانی را که ناچار به خرید تایرهای وارداتی هستند با افزایش هزینه مواجه میکند.
*یادداشت از محمد اکبری
م