وی ادامه داد: پلاسکو نشان داد در حالی که به عنوان نماد زندگی مدرن در ایران شناخته میشد و معماران و شهرسازان به آن مراجعه میکردند، اما این نماد مدرنیته بعد از ۵۰ سال فرو ریخت. این بحران مدرنیته تنها در ایران وجود ندارد، بلکه در عراق، افغانستان و سوریه که منجر به جنگ و خشونت شده است نیز دیده میشود.
وزیر راه و شهرسازی افزود: در حوزه شهری، بحثی که به آن بحران میگوییم، قابلیت زندگی، حرکت و جابجایی است؛ اینکه هزاران میلیارد تومان هزینه شد تا این شهر ساخته و پروژههای عمرانی اجرا شود، ولی شهر قابلیت زندگی نداشته و با انواع آلودگی آب، هوا و خاک مواجهیم، نشان میدهد که یک جای کار ایراد دارد.
آخوندی با اشاره به وجود خشونت و پرخاشگری در شهرها به خاطر بحران حرکت در شهر و ساعتها ترافیک اضافه کرد: اخیراً تقیزاده معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی گفته بود تجربه نشان داده است ساخت بزرگراهها و آزادراهها، نتوانست مشکل ترافیک را حل کند؛ بلکه آن را بستهتر کرده است. پس از اظهار این سخن، رسانهها این جمله را تمسخر کردند، از جمله صدا و سیما که دنبال سوژه بود تا آن را مورد تمسخر قرار دهد. در حالی که اندیشمندان جهان میگویند اگر کاری انجام ندهیم، ادامه توسعه خودرومحوری شهرها، به بحران در زندگی منجر خواهد شد.
آخوندی، پیچیدهترین کار در ایران را اعمال یک تغییر نگرش عنوان و اظهار کرد: هرگونه تغییری تا حد مرگ از مسئولان وقت میگیرد؛ به محض اینکه بخواهیم تغییر نگرش ایجاد کنیم، همه وارد میشوند و میگویند، این کار محکوم به شکست است.
در هیچ سطحی موفق نشده ام/با ما همراهی نمی کنند
وی افزود: از روزی که به وزارت راه و شهرسازی آمدم، هر وقت بحث جابجایی در کرج و حومه به تهران میشد، میگفتم به ریل هم نیمنگاهی داشته باشیم. باید اعتراف کنم تاکنون در هیچ سطحی موفق نشدهام. امروز بازدیدی از آزادراه همت ـ کرج داشتیم. چهار سال است که به سازمان برنامه و بودجه میگویم برای دوخطه کردن راهآهن تهران ـ کرج اعتبار بدهید، اما این کار انجام نشده است. روزانه ۹۲ هزار دستگاه خودرو از کرج به تهران میآید، با این حال تعداد دفعاتی که مقامات ارشد ایران که از آزادراه در حال احداث همت ـ کرج بازدید کردهاند، بیش از ۱۰ مرتبه است. اما تا حالا یکبار هم نتوانستهایم راجع به قطار حومهای تهران ـ کرج با سازمان برنامه و بودجه جلسه برگزار کنیم؛ اینها نشان میدهد که تغییر نگرش کار پیچیدهای است.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: آنقدر که تقاضا به وزارت راه و شهرسازی برای ۶ بانده کردن آزادراه تهران ـ قم شده است، حتی یکبار هم برای چهار خطه کردن راهآهن تهران ـ قم درخواستی ارائه نشده است؛ حتی نمایندگان قم در مجلس هم چنین درخواستی نداشتهاند.
آخوندی اظهار داشت: اگر نگاهی به لایحه سالانه بودجه که دولت به مجلس میدهد و خروجی که از مجلس بیرون میآید، نگاه کنیم، میبینیم که تغییر نگرش در آن به قول آقای سیف، تقریباً هیچ است. میبینیم که نمایندگان آنقدر که به بودجه جاری، آموزش و پرورش، یارانهها، بازنشستهها و ... اهمیت میدهند، سایر مسائل همردیف این موضوعات قرار نمیگیرند.
وی تصریح کرد: اگر در دولت از سطح مدیران کل تا وزرا و در مجلس از نمایندگان درباره حمل و نقل عمومی و شهرسازی ریلپایه نظرسنجی کنیم، میبینیم که حتی در حد پنج درصد هم همراهی با ما وجود ندارد، اما ما هزار بار آن را تکرار میکنیم تا این اتفاق رخ دهد. یا اگر به دفاتر مهندسان مشاور مراجعه و بررسی کنید که تا چه اندازه با این اندیشه (شهرسازی ریلپایه) آشنا هستند، میبینید که قطعاً بسیار اندکاند.
وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: سیاستگذاری یعنی هزینه ـ منفعت است؛ یعنی نمیتوانیم بگوییم به سرعت صدها هزار میلیارد تومان در راهسازی سرمایهگذاری کنیم و همزمان در شهرسازی ریلپایه نیز سرمایهگذاری داشته باشیم؛ باید یکی از این دو را انتخاب کرد. آقای هاشمی رئیس شورای شهر تهران میگوید میخواهیم هزینه ساخت مترو را از فروش تراکم در پیرامون مترو به دست بیاوریم؛ معلوم است که این طرح به نتیجه نمیرسد. مفهوم آن این است که نمیشود در غیر از اطراف مترو، تجمع اسکان و تجارت را داشته باشیم، چون هر دوی اینها با هم قابل جمع نیستند.
صداوسیما اساسا با زندگی مردم کاری ندارد
وی اظهار داشت: تغییر نگرش به رسانه نیاز دارد و بدون رسانه امکانپذیر نیست. مدتهاست که رسانه ملی اساساً کاری به مسائل زندگی مردم ندارد. هیچوقت در رسانه راجع به این موضوع، حرفی زده نمیشود. سادهترین راه این است که کسی را پیدا و محکومش کنیم تا مسئله حل شود.
آخوندی ادامه داد: صدا و سیما در سال ۱۳۵۶ سمیناری در شیراز داشت تحت عنوان «سمینار شیراز» که در آن درباره اینکه چگونه رسانه در خدمت توسعه باشد، بحث میشد. امیدوارم در سال ۱۳۹۷ هم رسانه یک کنفرانس داشته باشد با موضوع «رسانه در خدمت توسعه» آن هم با حضور کارشناسان واقعی؛ نه کارشناسانی که موضوع را وارونه جلوه دهند.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه توسعه حمل و نقل عمومی و شهرسازی مبتنی بر حمل و نقل عمومی است و یکی از مهمترین نتایجش فقرزدایی است، گفت: در بسیاری از جاهایی که اول شبکه ریل ایجاد شد و بعد توسعه سکونتگاهها را شاهد بودیم، اساساً کانون فقر شکل نگرفته است؛ نمونه آن ژاپن است. اما در ایران پیرامون تهران، کانونهای فقر به شدت گسترش یافته است. بنابراین از اثرات مهم توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی، دسترسی آسان، ارزان، ایمن و برابر برای گروههای کمدرآمد به خدمات شهری است؛ خدماتی چون آموزش، بهداشت، اشتغال و رقابت در به دست آوردن مشاغل دانشبنیان و نه سرمایهبنیان.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر طرحهای مبارزه با فقر در دولت و مجلس، توزیع پول است؛ این در حالی است که هیچکس نمیگوید راه فقرزدایی، توسعه حمل و نقل همگانی است. اخیراً دانشگاه هاروارد در تحقیقی اعلام کرد تنها عاملی که میتواند روی فقر اثر بگذارد، توسعه حمل و نقل ریلی میان پیرامون و مرکز است، چرا که کانونهای فقر محصول زندگی مدرن است؛ همین زندگی مدرن میگوید اگر میخواهید راحت زندگی کنید، راهحل آن، توسعه حمل و نقل عمومی ارزان است، اما آیا این ادبیات در ایران طرح شده است؟ این در حالی است که ما همچنان در پی ایدئولوژیهای چپگرایانه به دنبال توزیع پول و یارانه هستیم.
انسان در شهرهای ما له می شود
آخوندی با اشاره به اینکه جانمایهی حقوق شهروندی، دسترسی آسان شهروندان از محل سکونت خود به حمل و نقل عمومی به صورت پیاده است، یادآور شد: انسانها در شهرهای ما، لِه میشوند. خیابان مفتح تهران، نمونه چنین ساخت و سازی است که شهروند و عابر پیاده، محلی از اعراب ندارند و ماشین، تمام داستان است.
وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه شهر قبل از اینکه مجموعه کالبدی باشد، مجموعه انسانی است، بیان داشت: لازمه اجرای این کار این است که تمام آئیننامهها، طرحهای جامع و تفصیلی، قوانین و ... عوض شود.
همچنین در پایان این نشست آخوندی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در سال ۹۶ و ۹۷ ردیف بودجهای برای توسعه قطار حومهای در نظر گرفته نشد، گفت: رسانه ملی اگر موضوع وارونگی و آلودگی هوا را مطرح میکند، باید بلافاصله علت آن را که توسعه خودرومحور شهر است را نیز توضیح بدهد و اختصاص منابع بیشتر به توسعه ریلپایه را مطالبه کند.
اختصاص ۵ درصد دستمزد مهندسان به نظام مهندسی مبنای قانونی نداشت
وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به سؤال خبرنگار مهر درباره حذف کسر ۵ درصد از دستمزد مهندسان ناظر و بخشنامهای که وی اخیراً آن را ابلاغ کرده بود، تصریح کرد: طراحی مهندسی، مکاتبهای میان صاحبکار و مهندس است و ورود واسطه در این میان که بخواهد پنج درصد از دستمزد و همچنین آزادی ارتباط میان مهندس و مالک را بگیرد، در قانون نیامده است.
وی ادامه داد: همچنین اینکه نظام مهندسی بتواند حق انتخاب را از مالک و مهندس بگیرد و آنها را مجبور کند با فرد دیگری کار کنند، در قانون نظام مهندسی ذکر نشده است.
به گفته آخوندی، خواسته عمومی مهندسان است که چرا پنج درصد از دستمزد آنها به دیگری داده شود؛ این کار هیچ وقت مبنای قانونی نداشته است.
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: من تصمیم گرفتهام به خواسته مهندسان پاسخ دهم و با ابلاغ این بخشنامه، اولین گام در جهت احقاق حقوق مهندسان و مبارزه با امضافروشی برداشته شد.