از جمله مشکلات اقتصاد ایران، عدم شناخت بازار، پایین بودن کالاهای صادراتی، محدود بودن بازار هدف صادراتی به مسکو و بالا بودن هزینه حمل‌ونقل از جمله موارد ذکر شده در مورد موانع صادراتی مطرح شد.
*۳۰ درصد هزینه صادرات مربوط به حمل و نقل است
همچنین در ادامه یک الگوی پیشنهادی در شش سرفصل برای حل مشکلات صادرات به کشورهای CIS مطرح شد و در ادامه جلسه اعضای حاضر که عمدتاً از اعضای اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه و فعالان صادرکننده به روسیه بودند برخی مشکلات حوزه صادرات به این کشور و کشورهای CIS را مطرح کردند.
یکی از اعضای حاضر در این جلسه اعلام کرد که 30 تا 35 درصد قیمت تمام شده یک کالای صادراتی مربوط به هزینه حمل‌ونقل است و در این زمینه باید با همکاری وزارت راه مشکلات حمل‌ونقل برطرف شود.
در این نشست همچنین به کریدور سبز اشاره شد و یکی از اعضای جلسه گفت با توافق صورت گرفت کریدور سبز در دستور کار قرار گرفت اما صادرات از این مسیر انجام نشده و باید برای اجرایی شدن آن اقدام کرد.
*حد اکثر صادرات ما به روسیه ۵۰۰ میلیون دلار
در ادامه جلسه اسدالله عسگراولادی با بیان اینکه یکی از دلایل مشکل صادرات به روسیه عدم اعتماد بین این دو کشور است، گفت: صادرات ما همواره پایین بوده است و بیشترین کالای صادرات مربوط به سال 91 می‌شود که در آن سال توانستیم 500 میلیون دلار کالا صادرات کنیم، اما در سال‌های بعد این میزان کاهش یافت.
وی همچنین به چند مشکل دیگر صادراتی اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات صدور روادید بلندمدت است، به طوری که صادرکنندگان برای بازه زمانی هفت تا 10 روز ویزا صادر می‌کنند، در حالی که زمان مورد نیاز برای تجار بیش از این است. هرچند که با رابطه می‌توان روادید بلندمدت دریافت کرد، اما ما به دریافت روادید از چنین مسیری تمایل نداریم.
عسگراولادی در مورد مبادلات مالی هم گفت: سالها است رئیس کل بانک مرکزی می‌خواهد نرخ ارز را یکسان‌سازی کند، اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده و به همین دلیل بانک مرکزی از تعیین یک نرخ مشخص برای نرخ برابری ریال به روبل عاجز است. تزلزل در نرخ برابری روبل و ریال بسیار زیاد است و همین دلیل صادرکننده نمی‌داند با چه نرخی کالای خود را بفروشد.
وی تصریح کرد: در حوزه حمل‌ونقل هوایی هم مشکلات متعددی وجود دارد به طوری که فقط یک پرواز از تهران به مسکو انجام می‌شود و اگر صادرکننده بخواهد به آستاراخان و یا دیگر مناطق روسیه برود، باید 15 ساعت در فرودگاه معطل شود.
عسگراولادی افزود: یک زمانی تلاش کردیم پرواز ایران و روسیه را راه‌اندازی کنیم، اما به دلیل تقاضای پایین مسافر به تدریج این خط هوایی حذف شد. اما بنده پیشنهاد می‌کنم برای این کار یک شرکت مشترک هواپیمایی ایران و روسیه تأسیس شود و تا 50 صندلی‌اش را بنده تضمین می‌کنم. یکی از دلایلی که صادرات ترکیه به روسیه موفق است، این است که پنج خط پروازی بین این دو کشور وجود دارد.
به گزارش فارس، در ادامه کسرایی‌پور مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی که به نیابت از قائم مقام بانک مرکزی در جلسه حاضر شده بود، به برخی نقدها در این زمینه پاسخ داد.
*هم یورو و هم روبل قابل مبادله‌اند
وی گفت: در بحث بانکی به ضرس قاطع می‌گویم هم یورو و هم روبل قابل مبادله است و سیستم بانکی ایران روابط خوب کارگزاری با سه بانک روسی دارد که هم در حوزه پرداخت و هم حوزه دریافت هیچ مشکلی با یکدیگر ندارند.
کسرایی‌پور افزود: بانک تجارت در بلاروس، بانک ملی در باکو و بانک ملت در ایروان شعبه دارد و ما به این سطح از روابط هم بسنده نکرده‌ایم و با بانک‌های روسی در حال مذاکره هستیم که از خدمات بانک‌های روسی در کشورهای CIS استفاده کنیم.
در ادامه جلسه عسگراولادی در واکنش به اظهارات کسرایی‌پور نکاتی را مطرح کرد، مبنی براینکه نرخ روبل مشخص و قابل محاسبه نیست و به همین دلیل صادرکننده متضرر می‌شود که کسرایی‌پور پاسخ داد؛ خیر این گونه نیست. بانک مرکزی که هم‌اکنون حاضر است از صادرکنندگان روبل را به قیمت روز با واسطه بانک‌های تجاری خریداری کند.
به گزارش فارس، محمد رضا پورابراهیمی در ادامه جلسه با اشاره به عدم حضور برخی وزرا از جمله وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسات شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی اظهار داشت: این موضوعاتی که هم‌اکنون در حال بحث است باید با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت مورد بحث قرار می‌گرفت. اما مدت‌ها است که آقای وزیر نه خودش و نه معاونانش در جلسه حضور نمی‌یابند. لطفاً نامه‌ای در این باره از طرف شورا به رئیس جمهور ارسال شود، تا مراتب اعتراض شورا به این مسئله ابراز شود.
*تراز تجاری کشور منفی ۴ میلیارد دلار شد
وی در ادامه با اشاره به وضعیت تجارت خارجی و نرخ ارز گفت: با توجه داشته باشیم که در این مدت نرخ ارز افزایش یافته اما می‌بینیم که تراز تجاری کشور به منفی 4 میلیارد دلار رسیده و تا پایان سال به منفی 6 میلیارد دلار خواهد رسید.
پورابراهیمی همچنین به بحث عوارض خروج از کشور در لایحه بودجه 97 اشاره کرد و گفت: باید مورد بررسی قرار گرفت که مسافرت خارجی با چه هدفی انجام می‌شود چرا که ممکن است کسانی برای درمان یا برای مسابقات ورزشی به خارج از کشور سفر کنند و یا اینکه یک دانشجوی ایرانی در خارج از کشور تحصیل می‌کند و یا اینکه یک فعال اقتصادی برای تجارت خارجی و مبادلات سفر را انجام می‌دهد. بنابراین از چنین افرادی نباید با چنین نرخی عوارض گرفته شود.
وی در ادامه با بیان اینکه بین فعالان اقتصادی همگرایی و انسجام وجود ندارد، عنوان کرد: باید شرکت‌های مشترک در این زمینه راه‌اندازی شود چرا که می‌بینیم در بازار روسیه رقابت درونی شرکت‌های ایرانی کمتر از رقابت شرکت‌های ترکیه‌ای با شرکت‌های ایرانی نیست. بنابراین باید یک راهبرد مشخص در این زمینه تدوین و اجرایی شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه رایزنان اقتصادی کشور اشراف مناسبی از وضعیت تجارت خارجی ندارند، گفت: این خلاء دیپلماسی به شدت احساس می‌شود که البته بعد از پنج سال آقای ظریف نسبت به این موضوع توجه نشان داده، اما این اقدام هنوز اثرات خود را در ساختار و رویکرد وزارت خارجه نشان نداده و بهتر است در جلسه با حضور وزیر امور خارجه این موضوع بررسی شود.
*تقاضا برای عقد پیمان پولی
پورابراهیمی با اشاره به پیمان پولی و تأکید برنامه ششم در این زمینه افزود: باید آقای سیف در جلسه حاضر شود و بگوید برای پیمان پولی چه اقداماتی انجام داده است؛ چین، برزیل و روسیه به شدت به این موضوع ورود کردند و پیمان‌های پولی متعددی منعقد کرده‌اند.
وی به ارزهای مجازی هم اشاره کرد و گفت: ارزهای مجازی می‌تواند یک پلت‌فرم برای حل مشکلات مبادلات بانکی و مالی ایران با دیگر کشورها باشد و با توسعه ارزهای دیجیتال می‌توان دلار را از مبادلات مالی حذف کرد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از نرخ تأمین مالی برای صادرکنندگان گفت: در آخرین تصویب‌نامه کارگروه اقتصاد مقاومتی صادرات مورد اشاره و توجه قرار گرفته، اما نسبت به روش تأمین مالی که نرخ آن چهار تا پنج برابر نرخ کشورهای اطراف است هیچ اشاره‌ای نشده است. باید برای صادرات نرخ تأمین مالی مناسبی در نظر گرفته شود.
به گزارش فارس در ادامه جلسه غلامرضا شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: من هم گله‌ام را نسبت به عدم حضور برخی وزرا در جلسات شورای گفت‌وگو ابراز می‌کنم و می‌خواهم این مسئله به اطلاع ریاست جمهور برسد.
وی در مورد رقابت مخرب صادرکنندگان در بازار روسیه که توسط پورابراهیمی مطرح شده بود، گفت: آیا این رقابت مخرب در کشورهای اروپایی و یا آسیا جنوب شرقی وجود دارد؟ اصلاً چنین موضوعی وجود ندارد. زیرا بازارهای آسیایی را به راحتی به دست آوردیم و دری به تخته خورد و صادرکنندگان به بازار جنوب شرق آسیا سرازیر شدند، اما بازار آسیای مرکزی و روسیه یکی از پرریسک‌ترین بازارها است.
*افزایش تلکه کردن تجار ایرانی در روسیه
شافعی گفت: این را هم در نظر داشته باشد، میزان تلکه‌ای که در بازار روسیه از تجار ایران می‌شود، هم بسیار زیاد است و من بعید می‌دانم سود چندانی عاید صادرکننده شود.
وی در خصوص موافقت‌نامه‌های مبادلات ترجیحی بیان داشت: هیچ کشوری مانند ایران تا این میزان کمبود موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ندارد و حتی برای تجارت با روسیه هم تنها 2-3 قلم کالا مشمول تعرفه ترجیحی می‌شود.
رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به حضور نماینده بانک مرکزی در جلسه گفت: در حوزه تسهیلات سهم صادرات از تسهیلات بانکی که در سال 86 به میزان 2.5 درصد بود، در سال گذشته به نیم‌درصد رسیده و این یعنی سهم صادرات از تسهیلات بانکی به یک پنجم کاهش یافته است.
وی با اشاره به برنامه اتاق بازرگانی برای ایجاد اتحادیه اتاق‌های بازرگانی کشورهای آسیای مرکزی و روسیه افزود: مذاکراتی انجام شده که اتحادیه‌ای با این چارچوب تشکیل شود؛ همچنین مقرر شده است، در پنج نقطه دنیا دفتر ملی تجارت ایران را راه‌اندازی کنیم، تا مشکلات تجاری را از طریق این دفاتر پیگیری و حل و فصل کنیم و دیگر نیازی به رایزنان اقتصادی نباشد.
ب