مازندمجلس: فرهاد رهبر در حاشیه برگزاری پانزدهمین گردهمایی سراسری معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چند درصد از پژوهش‌های ارائه شده در نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی امسال منطبق با نیاز جامعه و بازار کار است؟ گفت: قاعدتاً همه محصولاتی که امسال در نمایشگاه عرضه شد، منطبق با نیاز بازار است. اگر هرکدام از این محصولات را تجزیه و تحلیل کنیم،خواهید دید که می‌تواند برای اشتغال جوانان و صاحبان حرفه مفید باشد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: اشکال اساسی که درباره محصولات دانش‌بنیان و فعالیت‌های پژوهشی وجود دارد، این است که بین «پژوهش و محصول تولیدشده» و «تجاری سازی و عرضه به بازار» حلقه مفقوده‌ای وجود دارد.تجاری‌سازی محصولات نیازمند چند گام است که مهمترین آن مقیاس تولید محصول است و باید بدانیم که هدف از تولید این محصول چیست و بازار عرضه آن بازار داخلی است یا منطقه‌ای و بین‌المللی؟
 فرهاد رهبر با بیان اینکه پرسش دیگر پیش از تولید محصول دانش بنیان، این است که آیا این دانش فنی می‌تواند برای تولید محصول با سایر تولیدکنندگان مشارکت داشته باشد؟گفت:اگر پژوهشگر این موارد را مورد بررسی قرار دهد، در می‌یابد که بازار محصولش کجاست و ما چگونه می توانیم به تجاری‌سازی و بازاریابی این محصول کمک کنیم.
وی ادامه داد: ‌دومین گامی که برای حمایت از پژوهشگران باید برداشته شود، این است که ریسک پژوهش را کاهش دهیم. برای این کار باید منابع مالی در اختیار مخترعان و محققان محصولات دانش بنیان قرار گیرد تا یک پژوهشگر با کمترین ریسک به فعالیت بپردازد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی،گسترش صندوق سرمایه‌های ریسک‌پذیر و ایجاد پل ارتباطی بین پژوهشگران و تولیدکنندگان را از عواملی دانست که منجر به حمایت از پژوهشگران و فروش محصولات دانش بنیان می‌شود.
 رهبر با بیان اینکه اکنون کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی با 30درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند،گفت: متاسفانه عوامل گوناگون باعث شده 70درصد ظرفیت‌های تولیدی بلااستفاده بماند بنابراین پژوهش‌های کاربردی می‌تواند این ظرفیت بلااستفاده را اشغال کرده و به اشتغالزایی کمک کند.
مدرک‌گرایی تبدیل به یک ضایعه شده است
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص حمایت دانشگاه آزاد اسلامی از مخترعان و نخبگان فاقد مدرک دانشگاهی، تصریح کرد:‌ حمایت از نخبگان فاقد تحصیلات دانشگاهی، تجربه موفقی در دنیاست اما متاسفانه در کشور ما مدرک‌گرایی تبدیل به یک ضایعه شده و ما را گرفتار کرده است.
وی با بیان اینکه بسیاری از مخترعان فاقد مدرک دانشگاهی کشور فراموش شده اند، گفت:‌ دانشگاه آزاد اسلامی در نظر دارد در پارک علم و فناوری خود از کسانی که صاحب ایده و ابتکار هستند و دانش حرفه‌ای دارند اما مدرک دانشگاهی ندارند، دعوت کند تا در این مجموعه از تجارب آنان برای محتوای آموزشی استفاده شود.
فرهاد رهبر تاکید کرد: کسانی که صاحب ایده و ابتکار هستند و ایده آنها می‌تواند به محصول تجاری‌سازی شده تبدیل شود، قطعاً در پارک علم و فناوری و مراکز رشد مورد حمایت دانشگاه آزاد اسلامی قرار می‌گیرند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه دنیای امروز از این نوع افراد برای همکاری‌های علمی دعوت می‌کند، گفت: به عنوان مثال فردی که صاحب ایده یا حرفه است، در کنار کسی که دانش نگارش می‌داند، قرار می‌گیرد و یک تیم تشکیل می‌شود. در این تیم فرد صاحب ایده یا حرفه، تجارب خود را بیان و آموخته‌های خود را به صورت عملی نشان می‌دهد. سپس این تجارب و دانش، مستندسازی می‌شود و این مستندات به محتوا، پایان‌نامه یا رساله تبدیل می‌شود و منطبق با آن مدرک دانشگاهی به فرد می‌دهند.
 فرهاد رهبر به سوال دیگری در خصوص نوع حمایت دانشگاه آزاد اسلامی از دانشجویانی که رویکرد مسئله‌محور دارند، پاسخ داد و افزود: امسال در نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی حدود 160 محصول دانشگاه آزاد اسلامی ارائه شده بود که یکی از این محصولات خودروی برقی است که توسط واحد قزوین تولید شده است. درباره این خودرو مذاکرات زیادی صورت گرفته تا بتواند استانداردهای لازم را کسب کند.
وی تاکید کرد: علاوه بر این مذاکرات، با واحدهای تولیدی هم برای تامین قطعات این خودرو و تجاری‌سازی آن صحبت‌هایی شده است. قرار است در مرحله ابتدایی 100 دستگاه از این خودرو تولید شود که با توجه به این تعداد، قیمت قطعات خودرو گران تمام می‌شود و باید مذاکراتی صورت گیرد که از ظرفیت خالی تولیدکنندگان کشور برای تولید قطعات این خودرو استفاده شود تا هزینه‌های تولید آن کاهش یابد.
رهبر اضافه کرد:‌ در نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی برخی از پژوهشگران واحدهای دانشگاهی بودند که در یک حوزه فعالیت می‌کردند اما از فعالیت‌های یکدیگر اطلاعی نداشتند که قرار شد این پژوهشگران در کنار یکدیگر ساماندهی شوند تا بتوانند محصولاتشان را ارتقا داده و شرکت دانش بنیان راه‌اندازی کنند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگاری در خصوص نظام آموزشی کشور گفت: فرهنگ آموزش در آموزش باید تغییر کرده و به رویکرد آموزش برای پژوهش تبدیل شود که این موضوع نیازمند عزم ملی و مشارکت همگانی است که با سخنرانی، شدنی نیست.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: سالهاست وضعیتی به وجود آمده است که دانشجوی دکتری فارغ التحصیل می‌شود تا به عنوان عضو هیئت علمی جذب دانشگاه شود در صورتی که اکنون 20 هزار فارغ التحصیل بیکار دکتری داریم که منتظر فراخوان جذب هیئت علمی هستند.
رشته‌های موازی در دانشگاه آزاد اسلامی
 فرهاد رهبر در خصوص حذف رشته‌های موازی در دانشگاه آزاد اسلامی نیز گفت: سالهاست وزارت علوم برای آمایش رشته‌های دانشگاه آزاد اسلامی برنامه‌ریزی می‌کند اما تاکنون توفیق کمتری حاصل شده است. ما در دانشگاه آزاد اسلامی برای اجرای این امر مصمم هستیم و طرحی را تحت عنوان «طرح تعامل اساتید در استان‌ها» تدوین کرده‌ایم که اگر استادی نتوانست در واحد خود ساعت‌های موظفی را پر کند، بتوان از او در دیگر واحدهای استان استفاده کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد:‌ در کنار این طرح، یک طرح آمایش رشته‌ای هم داریم که اگر رشته‌ای در یک واحد دانشگاهی ارائه می‌شود، در شعاع 30 تا 40 کیلومتری آن واحد، این رشته تدریس نشود.