مازندمجلس: روز دانشجو نزدیک است. وضع دانشجویان در دولت روحانی چگونه بود و تشکل های دانشجویی چطور روزگار می گذراندند؟
صادق زیبا کلام علاوه بر پاسخ به این سوال، پای برجام را هم پیش کشید. متن گفت و گوی خبر ایرنا با ایشان پیش روی شماست.
بی مقدمه سر اصل مطلب برویم. وضع دانشجویان در 4 سال و اندی که از دولت روحانی می گذرد را چگونه می بینید؟
زیباکلام: ما برای ارزیابی کارنامه دولت روحانی چاره ای جز یک مقایسه نسبی با دیگر دولت ها نداریم.
قبول دارم الان هم مشکلاتی بر سر راه فعالیت تشکل های دانشگاهی است.
آنها برای برگزاری برخی برنامه ها باید هفته ها بیایند و بروند تا مجوز لازم را کسب کنند. در برخی موارد احضاریه هایی هم از سوی کمیته انضباطی برای دانشجویان ارسال می شود. اما فضای آمروز دانشگاهها اصلا قابل قیاس با دوران 8 سال احمدی نژاد نیست.
چطور؟
زیباکلام: در دولت دوم احمدی نژاد به ویژه در دولت دوم او، فضا به شدت امنیتی و بسته شد. در همین دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران(که محل کارمن است) شاهد مهر و موم شدن در انجمن اسلامی دانشجویان و پایین کشیده شدن تابلوی آن بودم. این اتفاق حتی قبل از انقلاب هم در این دانشکده سابقه نداشت.
هزاران دانشجو به کمیته های انضباطی احضار می شدند تا تعهد کنند دیگر فعالیت سیاسی نخواهند داشت. بسیاری شان محروم، تعلیق یا اخراج یا ناچار شدند از دستگاههای امنیتی نظیر دادستانی مجوز ورود دوباره به دانشگاه را بگیرند.
اما در 4 سال و اندی که از روی کارآمدن دولت روحانی می گذرد فضا به کلی دگرگون شده است. شما به هر دانشگاهی بروید دیگر دانشجویان مدام نگران نیستند که اگر فلان حرف را بزنند باید به کمیته انضباطی بروند.
مجوزهای سیاسی بسیاری برای تشکل های مستقل دانشجویی صادر شده است درست برخلاف دولت اصولگرای احمدی نژاد که فقط برای تشکل های نزدیک به اصولگرایان مجوز صادر می کرد و حتی مجوز بسیاری از تشکل هایی که از دولت قبل مجوز گرفته بودند را باطل کرد.تا جایی که می دانم اکنون در هر دانشگاهی حداقل 2 مجوز برای تشکل های اصلاح طلب صادر شده است.
برخی معتقدند که از آن شور زمان اصلاحات در دانشگاه ها خبری نیست؟
زیباکلام: هنوز خیلی مانده به وضعیت دانشگاه ها در زمان اصلاحات برسیم.اما در همین دانشگاه ها هر جا سخنرانی می کنم یا مناظره ای دارم دانشجویان بیشتر از ظرفیت سالن در جلسه حضور پیدا می کنند.
دلیلی هم ندارد که همه سخنرانی ها یا مباحث سیاسی فقط در دانشگاهها برگزار شود. فقط وقتی جامعه دچار اختناق می شود این اتفاق می افتد چرا که جایی غیر از دانشگاه باقی نمی ماند که بتوان در آن تجمع سیاسی برگزار کرد یا به انتقاد از عملکرد حاکمیت پرداخت. اما در شرایط عادی چه نیازی است همه سخنرانی ها و جلسات در دانشگاهها برقرار شود؟
در مورد دانشگاه آزاد چه؟
زیباکلام: نصف مناظرات و سخنرانی هایم در دانشگاه آزاد برگزار می شود. البته گاهی با برگزاری آن مخالفت هم شده است. ولی این وسعت نظر یا تنگ نظری ها بیشتر به شخص رییس دانشگاه برمی گردد تا سیاست کلی دانشگاه آزاد. در مورد دانشگاههای دولتی هم همین طور است و سلیقه رییس دانشگاه تعیین می کند که کدام مناظره یا سخنرانی مجوز بگیرد و کدام از دور برگزاری خارج شود.
بحث را کمی عوض کنیم. مخالفان دولت در دانشگاهها در حال افزایش سطح مطالبات هستند. انها مدام دولت را به کم کاری و عدم تحقق وعده های اقتصادی خود متهم می کنند؟
زیباکلام: این اقدام مخالفان نه تنها در دانشگاهها بلکه بیرون از آن هم جریان دارد. مثلا بارها و بارها از مخالفان دولت شنیده ایم که برجام هیچ دستاوردی نداشته و دولت درباره آن وعده دروغ به مردم داده است.
آنها به عمد این واقعیت را نادیده می گیرند که برجام فقط یک مشکل را از سر راه برداشته است. اما مشکلات دیگری هم وجود دارد که ربطی به برجام ندارد.
یکی از آنها امنیت پایین سرمایه گذاری در ایران است. به دلیل نبود امنیت قضایی کسی حاضر نیست در اینجا سرمایه گذاری کند.البته فقط امنیت قضایی مطرح نیست. تا یک شرکت نفتی خارجی به ایران می آید عده ای مشخص فریاد سر می دهند که ای وای دوباره ویلیام دارسی انگلیسی به ایران برگشت! آنان به عمد این مطالب را علیه دولت مطرح می کنند در حالیکه خود می دانند واقعیت چیز دیگری است.
فرض کنیم برجام از بین برود. آیا اصولگرایان برد می کنند؟
زیباکلام: هرگز. برجام اگر از بین رود نه دولت روحانی که اصولگرایان هم متضرر می شوند. البته در نهایت این مردم هستند که باید تاوان این رجزخوانیها را پس دهند. چنانچه از 88 تا 92 که تحریم ها مدام در حال اوج گرفتن بود ملت بود که هزینه آنرا پرداخت.
هنوز اقتصاد ما از تحریم های 88 تا 92 کمر راست نکرده است و بخش زیادی از رکود ناشی از همان به اصطلاح 'کاغذپاره ها' است. اما مخالفان برجام از این تجربه عبرت نگرفته اند و همین الان هم دارند تیشه به ریشه اقتصاد ایران می زنند.